Ακόμη, η προσευχή για τον άλλο πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορείς να αισθάνεσαι τον πόνο του, σαν δικό σου. Έτσι εσύ, παρουσιαζόμενος ενώπιον του Θεού μέσα σ’ ένα άρρηκτο σύνδεσμο με τον άλλο, μπορείς να πλησιάσεις τον Θεό. Διότι τον Θεό δε μπορείς να τον συναντήσεις, παρά μόνο μέσα στην αγάπη για τον άλλο, πού φθάνει μέχρι το να κάνεις δικό σου τον πόνο του· γιατί, εάν ο Θεός είναι αγάπη, δε μπορεί να ζει, παρά μέσα στην κατάσταση της αγάπης για τον άλλο. Εδώ φαίνεται, θα λέγαμε, η γενική ιεροσύνη των λαϊκών, που τους ωθεί να προσεύχονται ο ένας για τον άλλο.
Αυτό επίσης κάνει κατανοητή την προσευχή του ιερέως για τους πιστούς της ενορίας του. Εν τη δυνάμει του Χριστού, ο οποίος μας προσλαμβάνει εν Εαυτώ δια της θυσίας του, που συνεχίζεται μ’ ένα τρόπο μυστηριακό, ο ιερεύς παίρνει τη δύναμη να κάνει το ίδιο.
Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος μας λέγει πως έχουμε υποχρέωση να σκεπάζουμε όσους αμαρτάνουν, εφ’ όσον δε, μπορούμε εμείς να υποφέρουμε γι’ αυτό. Έτσι θα μπορέσει να αποκτήσει θάρρος και μείς θα αξιωθούμε της ευσπλαχνίας του Κυρίου μας. Να στηρίζουμε με το λόγο μας τους αδύνατους και τους θλιμμένους και Εκείνος θα στηρίξει εμάς. Όπως το λάδι τρέφει το φυτίλι του καντηλιού, έτσι και η ευσπλαχνία τρέφει την ψυχή. Το μυστικό για την απόκτηση των θείων χαρισμάτων βρίσκεται μέσα στην αγάπη για τον άλλον. Ο Θεός σε συναντά κατά ένα τρόπο περισσότερο έντονο μόνο μέσα στην κλήση που σου κάνει ο άλλος με τον πόνο του, συχνά με την απλή παρουσία του, και μέσα στην απάντησή σου σ’ αυτό το κάλεσμα με πλήρη οδύνη της καρδιάς σου εκδηλώνεται η αίσθηση και η δύναμη του Θεού, τα όποια εκχυλίζουν, όχι μόνο πάνω στον άλλο, αλλά και πάνω σου κατά το μέτρο που είσαι ενωμένος μαζί του.
Η ολοκληρωμένη προσευχή για τον άλλο είναι εκείνη που συνοδεύεται από το δικό σου πόνο γι’ αυτόν ή από τη θυσία σου ή το δώρο των έργων σου. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο της θυσίας θα εισχωρήσω ατή γνώση του Θεού μαζί με το Χριστό, απ’ όπου παίρνω τη δύναμη της θυσίας. Μόνο με την αίσθηση τής θυσίας και της ευσπλαχνίας για τον άλλο εισχωρώ σαν ένα άρωμα μέσα στο χώρο του Θεού, που είναι επίσης ένα διαπεραστικό άρωμα αγάπης και ευσπλαχνίας.
Στην Ορθοδοξία ασκείται μια αδιάλειπτη προσευχή, η καρδιακή προσευχή ή νοερά προσευχή, πάνω στο θυσιαστήριο της καρδιάς ή, η τελεία αίσθηση της αγάπης και της ευσπλαχνίας, όπου βρίσκεται ο Χριστός με την αγάπη Του και την ευσπλαχνία Του. Είναι αλήθεια ότι σ’ αυτήν την προσευχή ζητούμε την ευσπλαχνία του Χριστού μόνο για το δικό μας πρόσωπο: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό», φαίνεται λοιπόν ότι μ’ αυτήν την προσευχή ενδιαφερόμαστε για τον εαυτό μας. Όμως, όταν θεωρώ τον εαυτό μου αμαρτωλό, σκέπτομαι βέβαια τις αμαρτίες που διέπραξα εναντίον των αδελφών μου, επομένως προσεύχομαι επίσης και για τη βελτίωση των σχέσεων μου μαζί τους, αλλά και για να μην παραμείνουν αιωνίως ζημιωμένοι από τις δικές μου αδικίες προς αυτούς.
(Πρωτ. Δημητρίου Στανιλοάε, «Η προσευχή μέσα σ’ ένα εκκοσμικευμένο κόσμο» -αποσπάσματα
