Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ μοναχοῦ Ἰωσήφ, «Ἱερομόναχος Χαράλαμπος Διονυσιάτης»,
ὁ Διδάσκαλος τῆς Νοερᾶς Προσευχῆς.
Ὁ ἀείμνηστος Γέροντας, ὁρισμένα πράγματα τὰ θεωροῦσεν ἀπαραίτητα, ὡς προϋπόθεσιν προόδου τοῦ μοναχοῦ.
Τὸ πρῶτον εἶναι ἡ ὑποκαὴ καὶ τὸ δεύτερον ἡ ἀκριβὴς ἐπιτέλεσις τῶν πνευματικῶν καθηκόντων, δηλαδή: ὁ ἐνδιάτακτος κανόνας στὸ κελλί, ἡ κατ΄ ἰδίαν προσευχὴ καὶ ἡ συστηματικὴ συμμετοχὴ στὶς κοινὲς ἀκολουθίες.
Ἐπειδὴ ὅμως κατὰ παρεξήγησιν, πολλοὶ νομίζουν ὅτι οἱ πνευματικοὶ ἀγῶνες ἀφοροῦν μόνον τοὺς μοναχούς, ὁ μακαριστὸς Γέροντας ἐτόνιζε πάντοτε κατηγορηματικά, ὅτι αὐτὰ ἰσχύουν γιὰ ὅλους τοὺς ἀγωνιζομένους χριστιανούς, ἀσφαλῶς κατὰ τὸ μέτρον τῶν... δυνάμεών τους.
Μάλιστα ὡς πρὸς τοὺς κληρικοὺς ἦταν αὐστηρός, σὲ βαθμὸ νὰ ἀρνεῖται νὰ ἐξομολογῆ ἱερωμένους ποὺ δὲν ἐκτελοῦσαν καθημερινῶς τὶς ἐνδιάτακτες ἀκολουθίες, ἔστω κι ἂν δὲν ὑπῆρχεν ἐκκλησίασμα στὸν ναό. Ὁ ἱερέας, ἔλεγε, καιροφυλακτεῖ μὲ τὴν προσευχὴ γιὰ τὸ ποίμνιο, ὅπως ὁ τσοπάνος. Σὲ ὅσους δὲν ἦταν ἐφικτὸ νὰ πηγαινοέρχονται στὸ ναό, τοὺς συνιστοῦσε, τὶς καθημερινὲς νὰ διαβάζουν στὸ σπίτι τους τὴν σειρὰν τῶν ἀκολουθιῶν τοῦ εἰκοσιτετραώρου, ἀλλὰ καὶ νὰ λειτουργοῦν κι ἐνδιάμεσα, ἐκτὸς ἀπὸ Κυριακήν, ὅσο εἶναι δυνατόν.
Μπορῶ νὰ πῶ ὅτι, ὑπάρχουν ἀκόμα καὶ στὸν κόσμον ἱερομόναχοι, πνευματικά του τέκνα, οἱ ὁποῖοι κατὰ μίμησιν τοῦ διδασκάλου τους, λειτουργοῦν καθημερινῶς, ὅλον τὸν χρόνον.
Γιὰ ὅσους ὅμως ἐμυήθηκαν στὴν ἐργασίαν τῆς νοερᾶς προσευχῆς, τοὺς συνιστοῦσε...
ν΄ ἀντικαθιστοῦν μέρος ἢ καὶ ὅλην τὴν ἀκολουθία μὲ κομβοσχοίνι, ἐπαναλαμβάνοντας συνεχῶς τὸ γλυκήτατον ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Δὲν εἶναι λίγα ἀπὸ τὰ πνευματικὰ τέκνα του, ποὺ διέπρεψαν στὴν εὐλογημένην ἐργασίαν τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ἐντὸς ἀλλὰ καὶ ἐκτὸς Ἁγ. Ὅρους.
Μάλιστα γιὰ νὰ μὴ νομίση κανεὶς ἀμελής, ὅτι αὐτὰ τὰ πράγματα δὲν γίνονται σήμερα καὶ μάλιστα στὸν κόσμον, τονίζω ὅτι γνωρίζω συγκεκριμένα πρόσωπα, τὰ ὁποῖα μὲ τὴν διδασκαλία τοῦ Γέροντα κατόρθωσαν νὰ προσεύχονται καθημερινῶς, «ὄρθρου βαθέος» ἐπὶ τρεῖς-τέσσερεις ὧρες, ἐκτός τῆς βραδυνῆς καὶ ὅποιας ἄλλης προσευχῆς. Γνωρίζω ἀκόμη ἀδελφούς, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν εὐχὴν καὶ διδαχὴν τοῦ Γέροντα, συνήθισαν νὰ ἐπαναλαμβάνουν τὴν ἡμέραν ἀδιαλείπτως τὴν εὐχήν, εἴτε νοερῶς εἴτε ψιθυριστά με την γλῶσσαν.
Ὑπάρχουν ὁλόκληρες οἰκογένειες οἱ ὁποῖες, τουλάχιστον δύο φορὲς τὴν ἡμέρα ἐπιτελοῦν στὸ σπίτι τους κοινὴ λατρείαν καὶ ἀπαραίτητα τὸ ἀπόδειπνον καὶ τοὺς χαιρετισμούς.
Γνωρίζω πολλούς, ποὺ κατόρθωσαν νὰ ἐπιβληθοῦν στὰ παιδιά τους, οὕτως ὥστε νὰ πετάξουν τὴν τηλεόρασιν ἀπὸ τὸ σπίτι, ὡς ἐμπόδιο στὴν πνευματικὴν πρόοδο. Σχετικὰ μὲ τὴν διάβρωσιν καὶ φθορὰν τῆς τηλεόρασης μᾶς ἔλεγεν ἕνας ἀδελφὸς τὰ ἑξῆς:
«Δὲν φθάνει ποὺ μὲ τὴν τηλεόρασι διαστρέφουν τὰ παιδιά μας μὲ ἀκατάλληλα θεάματα, ἐπὶ πλέον ὅμως διαλυσαν τὴν συνοχὴν καὶ τὴν ζεστασιάν τῆς οἰκογένειας. Ἔρχομαι μὲ τόση λαχτάραν ἀπὸ τὴν δουλειὰν γιὰ νὰ χαρῶ ἐπὶ τέλους λίγο μὲ τὴν οἰκογένειά μου. Κοιτάζεις· τί νὰ δῆς! ὁ ἕνας στὸ ἕνα κανάλι βλέπει μίκυ-μάους, ὁ ἄλλος ποδόσφαιρο καὶ ἄλλοτε παρουσιάζουν κάθε εἴδους αἰσχρόν. Μολύνουν καὶ μικροὺς καὶ μεγάλους. Σκέφτηκα ὅτι ἡ μόνη λύσις εἶναι νὰ κλείσω τὴν τηλεόρασιν. Ὅμως φοβᾶμαι τώρα τὰ παιδιά. Ἂν ἀντιδράσουν, μπορεῖ νὰ ΄χουμε καὶ χειρότερα. Ἂν βγοῦν ἀπὸ τὸ σπίτι καὶ χάσω τὸν ἔλεγχον, τότε μὴ χειρότερα. Μπλέκουν μὲ ναρκωτικά, ἀσωτίες κλπ. Καταστρέφονται τελείως. Ὁ Θεὸς νὰ βάλη τὸ χέρι του».
