Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2013

Αρχιμ. Ζαχαρίας (Ζάχαρου), «Η πνευματική καρδιά»

Η ακηδία του κόσμου και ο ζήλος των τέκνων του Θεού

O ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΙΣΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ












«Όταν πονάει κανείς για την σημερινή κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο και προσεύχεται, τότε βοηθιούνται οι άνθρωποι, χωρίς να παραβιάζεται το αυτεξούσιο».

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΟΠΛΟ ΙΣΧΥΡΟ
Παλιά, για να κάνει κανείς κάτι, αν ήταν κοσμικός άνθρωπος θα σκεφτόταν. Αν ήταν πνευματικός άνθρωπος, θα σκεφτόταν και θα προσευχόταν. Στην εποχή μας ακόμη και «πνευματικοί» άνθρωποι όχι μόνο δεν προσεύχονται, αλλά ούτε σκέφτονται. Και μάλιστα, συχνά πρόκειται για σοβαρά θέματα, και αυτοί κάνουν πρόβες με τον κόσμο.
Σε όλες τις περιπτώσεις, πριν ενεργήσουμε, να λέμε: «Σκέφτηκα γι' αυτό; Προσευχήθηκα γι' αυτό;» Όταν κανείς ενεργεί, χωρίς να σκεφθεί και χωρίς να προσευχηθεί, ενεργεί σατανικά. Και βλέπεις, συχνά πολλοί χριστιανοί με τον τρόπο που ενεργούν, δεν αφήνουν τον Θεό να επέμβει. Νομίζουν ότι αυτοί θα τα καταφέρουν όλα μόνοι τους. Ενώ ακόμα και ο άπιστος λέει «έχει ο Θεός», αυτοί δεν το λένε (...).
Συνέχεια ανθρώπινες προσπάθειες και δεν αφήνουν τον Θεό να ενεργήσει. Δεν καταφεύγουν στην προσευχή, ώστε να απαντήσει ο Θεός δια της προσευχής. Με την ταπείνωση και την προσευχή διορθώνονται όλα τα αδιόρθωτα (...).
Αιτήματα στην προσευχή
- Γέροντα, αν είναι ευλογημένο, να μας λέγατε μερικά θέματα, για τα οποία ιδιαίτερα πρέπει να προσευχόμαστε.
Να παρακαλούμε κατ' αρχάς η προσευχή μας να έχει ως αποτέλεσμα να έρθουν σε θεοσέβεια όσοι ζουν και όσοι θα ζήσουν. Εγώ στην προσευχή μου λέω «Παρατεινον το ελεος Σου τοις γινοσκουσι Σε» και προσθέτω «και τοις μη γινωσκουσι Σε». Ακόμα λέω «Κύριε, σωσον τους ασεβείς». (Βέβαια η Εκκλησία καλά κανόνισε να λέει «Κύριε, σωσον τους ευσεβείς...», γιατί μπορεί να βρίζουν οι ασεβείς, επειδή προσεύχονται γι' αυτούς).







Όταν πάλι ο ιερέας λέει «Υπέρ των εντειλαμενων ημιν τοις αναξιοις ευχεσθαι υπέρ αυτων», προσθέτω και «υπέρ των μη εντειλαμενων». Γιατί πρέπει να προσευχόμαστε και γι' αυτούς που μας ζήτησαν να προσευχηθούμε, αλλά και γι' αυτούς που δεν μας ζήτησαν, και για τους γνωστούς και για τους αγνώστους.

Τόσες χιλιάδες άνθρωποι υπάρχουν που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και σοβαρότερα προβλήματα από αυτούς που μας ζήτησαν να προσευχηθούμε. Να κάνουμε προσευχή και για όσους έχουν αδικηθεί, να φανεί το δίκαιο· να δοθεί χάρη στους φυλακισμένους, να πιάσει τόπο η ταλαιπωρία που πέρασαν και να βοηθηθούν. Όταν βάζω ξύλα στη φωτιά, δοξολογώ τον Θεό και λέω: «Ζέστανε, Θεέ μου, όσους δεν έχουν ζεστασιά». Όταν πάλι καίω τα γράμματα που μου στέλνουν
τα διαβάζω και μετά τα καίω, γιατί έχουν και θέματα και απόρρητα και εξομολογήσεις -, λέω: «Να τους κάψει ο Θεός όλα τα κουσούρια. Να τους βοηθάει ο Θεός να ζουν πνευματικά και να τους αγιάζει».
Ακόμη συνηθίζω να ζητώ από τους Αγίους να προστατεύουν τους ανθρώπους που φέρουν το όνομά τους και από τους Αγίους Πάντες να προστατεύουν αυτούς που δεν έχουν προστάτη Άγιο.
- Γέροντα, τι είναι καλύτερα, να ζητώ το έλεος του Θεού γενικά ή να αναφέρω και συγκεκριμένα αιτήματα σύμφωνα με το «Αιτείτε και δοθησεται υμιν»;
Να προσεύχεσαι γενικά και να λες «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον τους πάσχοντας σωματικά και ψυχικά». Σ' αυτήν την ευχή περιλαμβάνονται και οι κεκοιμημένοι. Αν σου έρχεται στον νου ένα συγγενικό σου πρόσωπο, πες μια ευχή και γι' αυτό, «... ελέησον τον δούλον Σου τάδε», και πέρασε αμέσως στην γενική ευχή για όλον τον κόσμο, «... ελέησον τον κόσμον Σου άπαντα»
Μπορείς να φέρνεις στον νου σου έναν συγκεκριμένο άνθρωπο που έχει ανάγκη, να προσεύχεσαι λίγο γι' αυτόν και μετά να λες «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον ημάς» και να πονάς για όλους, για να μη φεύγει η... αμαξοστοιχία με έναν επιβάτη. Να μη σκαλώνουμε σε ένα πρόσωπο και μετά δεν μπορούμε να βοηθήσουμε με την προσευχή ούτε τον εαυτό μας ούτε τους άλλους.
Όταν προσεύχεσαι λ.χ. για έναν καρκινοπαθή, να προσεύχεσαι για όλους τους καρκινοπαθείς και να λες και μια ευχή για τους κεκοιμημένους. Ή βλέπεις έναν δυστυχισμένο· να πηγαίνει αμέσως ο νους σου σε όλους τους δυστυχισμένους και να προσεύχεσαι γι' αυτούς.
Να, θυμάμαι, μικρός είχα δει έναν ζητιάνο που πέθανε έξω από ένα τούρκικο σπίτι, δέκα μέτρα μακριά από το δικό μας. Πέτρο τον έλεγαν. Τον βρήκε το πρωί η Τουρκάλα πεσμένο έξω από το σπίτι της και τον σκούντηξε να σηκωθεί· τότε κατάλαβε ότι είχε πεθάνει. Ακόμη τον μνημονεύω. Πόσοι τέτοιοι «Πέτροι» υπάρχουν στον κόσμο!
Όταν πηγαίνει κανείς σε ειδικά θέματα και σκέφτεται ότι υποφέρουν οι συνάνθρωποί μας, βοηθιέται, γιατί κεντιέται η καρδιά. Έτσι, με πονεμένη καρδιά από τα ειδικά θέματα πηγαίνει και στα γενικά, και βοηθάει περισσότερο με την καρδιακή προσευχή.
Καλά είναι ο μοναχός να μοιράζει την προσευχή του σε τρία μέρη: για τον εαυτό του, για όλο τον κόσμο και για τους κεκοιμημένους. Αν και με αυτόν τον τρόπο, παρόλο που φαίνεται δίκαιη η μοιρασιά, πάλι για τον εαυτό του φροντίζει περισσότερο, γιατί ο εαυτός του είναι ένας, ενώ οι ζώντες και οι κεκοιμημένοι είναι δισεκατομμύρια. (...)
Να θέλει και αυτός που ζητά την προσευχή να βοηθηθεί, να σωθεί, και να αγωνίζεται. Για να βοηθηθεί δηλαδή κανείς από την προσευχή «δικαίου» ανθρώπου, χρειάζεται να έχει καλή διάθεση. Η ευχή που γίνεται με την καρδιά εισακούεται· πρέπει όμως και ο άλλος να είναι δεκτικός. Αλλιώς, εκείνος που προσεύχεται πρέπει να έχει την αγιότητα του Μεγάλου Παϊσίου, για να μπορέσει να τον βγάλει από την κόλαση1. Γι' αυτό κάνετε προσευχή πρώτα γι' αυτούς που έχουν διάθεση να σωθούν
Εγώ, όταν παρακαλάω τον Θεό για διάφορες περιπτώσεις, λέω: «Θεέ μου, να είναι αισθητή η βοήθειά Σου, για να βοηθηθούν οι άνθρωποι και πνευματικά· αν δεν είναι αισθητή, μη μας βοηθάς». Πολλοί ούτε καν καταλαβαίνουν από τι μπόρες μας γλιτώνει ο Θεός και ούτε καν το σκέφτονται, για να δοξολογήσουν τον Θεό. Γι' αυτό να ζητάμε να βοηθάνε ο Χριστός, η Παναγία, οι Άγιοι στον κόσμο, αλλά να είναι και αισθητή η βοήθειά Τους, για να ωφελούνται οι άνθρωποι.
Ας υποθέσουμε ότι κινδυνεύει κάποιος να πέσει από την σκαλωσιά και οικονομάει ο Θεός να σκαλώσει κάπου, που δεν ήταν να σκαλώσει και γλιτώνει. Ή πέφτει κάπου και δεν σακατεύεται. Ή τρακάρει και γλιτώνει. Να ευχηθούμε να καταλάβει ότι ο Θεός τον βοήθησε και σώθηκε, για να βοηθηθεί πνευματικά.
Κάποιος έπεσε από ένα γεφύρι κάτω και σώθηκε. «Κατέβηκες να μετρήσεις το βάθος;», του λέω. Στα χέρια μας κρατούν οι Άγιοι. Ένα παιδί που του είχα δώσει ένα σταυρουδάκι, καθώς έτρεχε με τον μοτοσακό, πέρασε πάνω από ένα ταξί, έκανε μια τούμπα και συνέχισε να τρέχει στον δρόμο, χωρίς να πάθει τίποτα. Πολλοί γλιτώνουν, αλλά λίγοι καταλαβαίνουν κι διορθώνονται.
Η ποιότητα της προσευχής μετράει
- Γέροντα, όταν έχουμε ένα αίτημα για κάποιο σοβαρό θέμα, μήπως πρέπει η προσευχή να συνοδεύεται με νηστεία;
Αυτό δεν χρειάζεται συζήτηση· είναι κάτι το οποίο επιβάλλεται. Η νηστεία, η άσκηση, είναι προϋποθέσεις. Αλλά για να γίνει σωστή προσευχή, πρέπει να πονάει κανείς για τους άλλους. Γιατί είναι και τυπικό πολλών χριστιανών της εποχής μας να μη θέλουν να στενοχωρηθούν.
Και συνταξιούχοι ακόμη που όλη μέρα κάθονται, δεν πάνε να πλησιάσουν ένα παιδί εγκαταλελειμμένο, γιατί αυτό έχει φασαρία. Θα φάνε, θα πιουν τον καφέ τους και θα κάνουν έναν περίπατο, θα πάνε σε ένα νοσοκομείο που έχει νοσοκόμους, σε κάτι οργανωμένο, για να δουν έναν άρρωστο, γιατί αυτό είναι πιο εύκολο. Πάλι δηλαδή για να ευχαριστηθούν, οπότε αναπαύουν και τον λογισμό τους ότι έκαναν το καθήκον τους. Πόσους έχω στριμώξει να βοηθήσουν κάτι παιδάκια εγκαταλελειμμένα! Αυτοί τίποτε.
Στο Άγιον Όρος έκαναν κάπου Λιτανεία για την ανομβρία και, αντί να βρέξει, έπιασε πυρκαγιά! Δεν γίνεται λιτανεία σαν να κάνουμε περίπατο. Θέλει να πονέσουμε.
Μπορεί να παραμείνει πειρασμός ή μια δύσκολη κατάσταση, αν κάνουν καρδιακή προσευχή οι καλόγεροι; Παρ' όλα τα δύσκολα χρόνια βλέπω στα μοναστήρια να επικρατεί ένα πνεύμα... Να είμαστε χαρούμενοι! Εδώ καίγεται ο κόσμος!
Μας ζητούν να κάνουμε μια αγρυπνία, ας υποθέσουμε, για έναν άρρωστο, και ψάλλουμε «Ανοιξαντος Σου την χειρα» και χαιρόμαστε. Εμείς περνάμε ευχάριστα την ώρα μας και ο άλλος εν τω μεταξύ πεθαίνει. «Κάνουμε, λέει, αγρυπνία για τον άρρωστο». Τι αγρυπνία; Εσείς κάνετε διασκέδαση. Αυτό είναι πνευματική διασκέδαση.
Μερικές φορές, ούτε όταν ο ιερέας λέει «Υπέρ των εν ασθενειαις κατακειμενων», προσευχόμαστε για τον άρρωστο. Θα βοηθούσαμε πιο θετικά, αν κάναμε και λίγη ευχή με το κομποσχοίνι. Δεν λέω να καταργήσουμε τις πανηγυρικές αγρυπνίες που προβλέπει το τυπικό, αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις να διαθέτουμε και λίγη ώρα, για να κάνουμε τουλάχιστον ένα-δυο κομποσχοίνια λέγοντας «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον τον δούλο σου».
Όλη η βάση είναι η ποιότητα της προσευχής. Η προσευχή πρέπει να είναι καρδιακή, να γίνεται από πόνο. Για τον Θεό δεν μετράει τόσο η ποσότητα της προσευχής όσο η ποιότητα. Η προσευχή που γίνεται στα μοναστήρια έχει ποσότητα, αλλά δεν φτάνει αυτό· πρέπει να έχει και ποιότητα. Τόσες ώρες προσευχή που γίνεται από τόσα άτομα, αν ήταν καρδιακή θα είχε αλλάξει ο κόσμος. Γι' αυτό σκοπός είναι οι Ακολουθίες να γίνονται από την καρδιά.
Η καρδιακή προσευχή βοηθάει όχι μόνον τους άλλους αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας, γιατί βοηθάει να έρθει η εσωτερική καλοσύνη. Όταν ερχόμαστε στην θέση του άλλου, έρχεται φυσιολογικά η αγάπη, ο πόνος, η ταπείνωση, η ευγνωμοσύνη μας στον Θεό με την συνεχή δοξολογία, και τότε η προσευχή για τον συνάνθρωπό μας γίνεται ευπρόσδεκτη από τον Θεό και τον βοηθάει.
Προσευχή με υπομονή
- Γέροντα, μένει ψυχρή η καρδιά μου στην προσευχή.
Είναι γιατί ο νους δεν δίνει τηλεγράφημα στην καρδιά. Ύστερα στην προσευχή χρειάζεται να εργασθεί κανείς· δεν μπορεί από την μια στιγμή στην άλλη να φθάσει σε κατάσταση, ώστε να μη φεύγει καθόλου ο νους του. Θέλει υπομονή. Βλέπεις, άλλος χτυπάει την πόρτα, ξαναχτυπάει, περιμένει, και μετά ανοίγει η πόρτα. Εσύ θες να χτυπήσεις μια και να μπεις μέσα. Δεν γίνεται έτσι.
Στην προσευχή χρειάζεται επιμονή. «Και παρεβιάσαντο αυτον» (Λουκ. 24, 25), λέει το Ευαγγέλιο για τους δύο Μαθητές που συνάντησαν τον Χριστό στον δρόμο προς Εμμαούς. Έμεινε ο Χριστός μαζί τους, γιατί είχαν μια συγγένεια με τον Χριστό και το δικαιούνταν. Είχαν ταπείνωση, απλότητα, καλοσύνη, θάρρος με την καλή έννοια, όλες τις προϋποθέσεις, γι' αυτό και ο Χριστός έμεινε μαζί τους.
Πρέπει να προσευχόμαστε με πίστη για κάθε ζήτημα και να κάνουμε υπομονή, και ο Θεός θα μιλήσει. Γιατί, όταν ο άνθρωπος προσεύχεται με πίστη, υποχρεώνει τον Θεό κατά κάποιο τρόπο για την πίστη του αυτή να του εκπληρώσει το αίτημά του. Γι' αυτό, όταν ζητούμε κάτι από τον Θεό, να μη «διακρινώμεθα» και θα εισακουσθούμε. «Να έχετε πίστη χωρίς να διακριθείτε» (Ματθ. 21, 21), είπε ο Κύριος. Ο Θεός ξέρει να μας δώσει αυτό που ζητούμε, ώστε να μη βλαφτούμε πνευματικά.
Μερικές φορές ζητούμε κάτι από τον Θεό, αλλά δεν κάνουμε υπομονή και ανησυχούμε. Αν δεν είχαμε δυνατό Θεό, τότε να ανησυχούσαμε. Αλλά αφού έχουμε Θεό Παντοδύναμο και έχει πάρα πολλή αγάπη, τόση που μας τρέφει και με το Αίμα Του, δεν δικαιολογούμαστε να ανησυχούμε.
Μερικές φορές δεν αφήνουμε ένα δύσκολο θέμα μας στα χέρια του Θεού, αλλά ενεργούμε ανθρώπινα. Όταν ζητούμε κάτι από τον Θεό και κλονίζεται η πίστη μας και θέλουμε να ενεργήσουμε ανθρωπίνως στα δυσκολοκατόρθωτα, χωρίς να περιμένουμε την απάντηση στο αίτημά μας από τον Θεό, είναι σαν να κάνουμε αίτηση στον βασιλέα Θεό και την παίρνουμε πίσω, την ώρα που Εκείνος απλώνει το χέρι Του, για να ενεργήσει.
Τον παρακαλούμε πάλι, αλλά και πάλι κλονίζεται η πίστη μας και ανησυχούμε και επαναλαμβάνουμε το ίδιο. Έτσι διαιωνίζεται η ταλαιπωρία μας. Κάνουμε δηλαδή σαν εκείνον που κάνει μια αίτηση στο Υπουργείο και ύστερα από λίγο μετανιώνει και την αποσύρει. Ξαναμετανιώνει, την υποβάλλει· μετά από λίγο πάλι την αποσύρει. Η αίτηση όμως πρέπει να μείνει, για να παίρνει την σειρά της.
Προσευχή με πόνο
- Γέροντα, πως κάνετε ευχή για ένα θέμα;
Όλη η βάση που γίνεται η ευχή είναι να πονάει ο άνθρωπος. Αν δεν πονάει, μπορεί να κάθεται ώρες με το κομποσχοίνι και η προσευχή του να μην έχει κανένα αποτέλεσμα. Αν υπάρχει πόνος για το θέμα για το οποίο προσεύχεται, ακόμη και με έναν αναστεναγμό κάνει καρδιακή προσευχή.

Πολλοί, όταν την στιγμή που τους ζητούν οι άλλοι να προσευχηθούν δεν έχουν χρόνο, προσεύχονται με έναν αναστεναγμό για το πρόβλημά τους. Δεν λέω να μην κάνει κανείς προσευχή, αλλά, αν τυχόν δεν υπάρχει χρόνος, ένας αναστεναγμός για τον πόνο του άλλου είναι μια καρδιακή προσευχή· ισοδυναμεί δηλαδή με ώρες προσευχής.
Διαβάζεις λ.χ. ένα γράμμα, βλέπεις ένα πρόβλημα, αναστενάζεις και μετά προσεύχεσαι. Αυτό είναι μεγάλο πράγμα! Πριν πιάσεις το ακουστικό, πριν ακόμα καλέσεις, σε ακούει ο Θεός! Και το πληροφορείται ο άλλος. Να δείτε πως οι δαιμονισμένοι καταλαβαίνουν πότε κάνω προσευχή γι' αυτούς και φωνάζουν όπου κι αν βρίσκονται!
Η πραγματική προσευχή ξεκινάει από έναν πόνο· δεν είναι ευχαρίστηση, «νιρβάνα». Τι πόνος είναι; Βασανίζεται με την καλή έννοια ο άνθρωπος. Πονάει, βογκάει, υποφέρει, όταν κάνει προσευχή για οτιδήποτε.
Ξέρετε τι θα πει υποφέρει; Ναι, υποφέρει, γιατί συμμετέχει στον γενικό πόνο του κόσμου ή στον πόνο ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Αυτήν την συμμετοχή, αυτόν τον πόνο, τον ανταμείβει ο Θεός με την θεία αγαλλίαση. Δεν ζητάει βέβαια ο άνθρωπος την θεία αγαλλίαση, αλλά η θεία αγαλλίαση έρχεται ως συνέπεια, επειδή συμμετέχει στον πόνο του άλλου (...).
Η θεία παρηγοριά
- Γέροντα, όταν πονώ για τους άλλους, με πιάνει άγχος και δεν μπορώ να προσευχηθώ.
Το ότι έχει κανείς άγχος όταν πονά για τους άλλους και να μην μπορεί να προσευχηθεί είναι δείγμα ότι υπάρχει ανθρώπινο στοιχείο μέσα του! Εγώ, όσο πιο πολύ πονώ τον κόσμο, τόσο πιο πολύ προσεύχομαι και χαίρομαι πνευματικά, γιατί τα λέω όλα στο Χριστό και εκείνος τα τακτοποιεί.
Και βλέπω ότι όσο περνάει ο καιρός, ενώ το σωματικό κουράγιο ελαττώνεται, το ψυχικό αυξάνει, γιατί η αγάπη, η θυσία, ο πόνος για τον άλλον δίνουν πολλή ψυχική δύναμη. Και ήμουν όρθιος όλη την νύχτα μέχρι τη Θεία Λειτουργία που έβλεπα τον κόσμο (Ο Γέροντας εννοεί την αγρυπνία της 9ης προς 10η Νοεμβρίου του 1993. Παρόλο που ήταν πολύ ταλαιπωρημένος από τον καρκίνο, όρθιος, στηριγμένος σε μια καρέκλα, έδωσε την ευχή του σε τριάντα χιλιάδες περίπου ανθρώπους που πέρασαν εκείνη την ημέρα). Μετά και μέσα στην Εκκλησία και πάλι όρθιος, αλλά δεν ένιωθα κούραση, γιατί πονούσαν τον κόσμο και αυτό με δυνάμωνε. Και εσύ να προσεύχεσαι και να χαίρεσαι, γιατί ο Χριστός θα τα οικονομήσει όλα.
Στην πνευματική αντιμετώπιση δεν υπάρχει θλίψη. Με τον κόσμο τώρα πόσο πόνο πέρασα! Δεν τα περνούσα έτσι τα θέματά τους. Πονούσα, αναστέναζα, αλλά σε κάθε αναστεναγμό άφηνα το θέμα στο Θεό, και στον πόνο που ένιωθα για τον άλλον έδινα ο Θεός παρηγοριά. Δηλαδή με την πνευματική αντιμετώπιση ερχόταν θεία παρηγοριά, γιατί ο πόνος που έχει μέσα την ελπίδα στο Θεό έχει θεία παρηγοριά. Αλλιώς πως θα αντέξει κανείς! Πώς θα μπορούσα διαφορετικά να τα βγάλω πέρα με τόσα που ακούω;
Πονάω, αλλά σκέφτομαι και την θεία ανταμοιβή στους πονεμένους. Είμαστε στα χέρια του Θεού. Αφού υπάρχει θεία δικαιοσύνη, θεία ανταπόδοση, τίποτε δεν πάει χαμένο. Όσο βασανίζεται κανείς, άλλο τόσο θα ανταμειφθεί. Ο Θεός, ενώ βλέπει τόσον πόνο πάνω στη γη, ακόμη και πράγματα που εμείς δεν μπορούμε να τα συλλάβουμε, δεν τα χάνει.
«Περισσότερο υποφέρεις, λέει, περισσότερο θα σε οικονομήσω στην άλλη ζωή», και γι' αυτό χαίρεται. Διαφορετικά πώς θα μπορούσε, ας πούμε, να αντέξει τόση αδικία, τόση κακία που υπάρχει; Έχει όμως υπ' όψιν Του την ανταμοιβή αυτών που υποφέρουν και μπορεί, τρόπος του λέγειν, να αντέξει αυτόν τον μεγάλο πόνο. Εμείς δεν βλέπουμε τι δόξα θα λάβει ο άλλος και πονούμε, γι' αυτό ο Θεός μας ανταμείβει με θεία παρηγοριά.
- Γέροντα, αυτή η στενοχώρια δεν καταβάλει τον άνθρωπο;
Όχι. Ο άνθρωπος, όταν αντιμετωπίζει το κάθε πρόβλημα πνευματικά, δεν καταβάλλεται. Στην αρχή πικραίνεται, όταν ακούει ότι κάποιος υποφέρει, αλλά μετά έρχεται ως ανταμοιβή η θεία παρηγοριά και δεν καταστρέφεται ο οργανισμός του. Ενώ η πίκρα από την κοσμική στενοχώρια φέρνει γαστρορραγία κ.λ.π., αυτή δεν βλάπτει τον οργανισμό, γιατί έχει το θείο βάλσαμο.
Ο κίνδυνος της αναισθησίας
- Γέροντα, μερικές φορές μου ζητούν λαϊκοί να προσευχηθώ για ένα πρόβλημά τους. Το κάνω, χωρίς όμως να νιώσω πόνο.
Εδώ υπάρχουν δύο περιπτώσεις: η πρώτη είναι επικίνδυνη, η δεύτερη έχει πνευματική αντιμετώπιση. Όταν ο μοναχός ξεχνά τους δικούς του και δεν σκέφτεται και τους άλλους, δηλαδή δεν προσεύχεται για τον κόσμο, τότε αυτό είναι πολύ κακό. Ερχόμαστε δηλαδή στο μοναστήρι, εγκαταλείπουμε τους δικούς μας, και φθάνουμε να ξεχάσουμε τους δικούς μας, πόσο μάλλον τους άλλους. Αντιμετωπίζουμε τα πράγματα πνευματικά, αλλά δεν συμμετέχουμε στον πόνο των άλλων πνευματικά. Δεν προχωρούμε πνευματικά, για να μπορέσουμε να νιώσουμε τα προβλήματά τους, και υπάρχει κίνδυνος να φθάσουμε σε μια αναισθησία. Αρχίζει σιγά-σιγά μία αδιαφορία και γίνεται η καρδιά πέτρα. Στην δεύτερη περίπτωση πονά κανείς για όλο τον κόσμο, αλλά νιώθει και μια παρηγοριά, γιατί σκέφτεται ότι ο άλλος που υποφέρει θα έχει μισθό από τον Θεό, θα είναι μάρτυρας. Με αυτόν τον λογισμό νιώθει βαθιά σιγουριά και έχει μια εσωτερική χαρά. Σ' αυτήν την περίπτωση η καρδιά δεν είναι πέτρινη αλλά θεϊκή).
Αν δεν προσέξουν οι καλόγεροι, μπορεί να γίνει η καρδιά τους πολύ σκληρή. Οι κοσμικοί βλέπουν ατυχήματα, την δυστυχία των άλλων, και πονούν. Εμείς δεν την βλέπουμε και μπορεί να ζητάμε όλο για τον εαυτό μας. Αν δεν κάνουμε δηλαδή λεπτή εργασία, για να νιώσουμε την δυστυχία των άλλων και να κάνουμε γι' αυτούς καρδιακή προσευχή), θα γίνουμε σκληρόκαρδοι. Θα φθάσουμε σε σημείο να θέλουμε το βόλεμά μας και θα γίνει η καρδιά μας πέτρινη με την αδιαφορία, πράγμα που είναι αντιευαγγελικό. Ό μοναχός πρέπει να ενδιαφέρεται, να πονάει και να προσεύχεται γενικά για τον κόσμο. Αυτό δεν του φέρνει περισπασμό, αλλά αντιθέτως βοηθιέται και ο ίδιος με την προσευχή), βοηθάει και τους άλλους.
- Γέροντα, ενώ βλέπω τα χάλια μου, κάνω πιο πολλή προσευχή για τους άλλους. Μήπως είναι καλύτερα να μnν προσεύχομαι για τους άλλους και να προσεύχομαι μόνο για τον εαυτό μου;
- Από ταπείνωση; Αν είναι από ταπείνωση, να λες στον Θεό με πολλή ταπείνωση: «Θεέ μου, τέτοια που είμαι, δεν πρέπει να με ακούσεις. Άλλα δεν είναι αδικία να υποφέρουν οι άλλοι εξ αιτίας μου; Γιατί, εάν είχα πνευματική κατάσταση, παρρησία, θα με άκουγες και θα τους βοηθούσες. Φταίω και εγώ, που ο άλλος υποφέρει. Τώρα όμως τι φταίει να υποφέρει εξ αιτίας μου; Σε παρακαλώ, βοήθησέ τον».
Εξαρτάται δηλαδή πως τοποθετείσαι για τους άλλους. Νιώθεις ότι δεν είσαι άξια, αλλά τυχαίνει, βλέπεις έναν πονεμένο, στενοχωριέσαι, πονάς, προσεύχεσαι. Όταν λ.χ. βλέπω εν αν τυφλό, αισθάνομαι τον εαυτό μου ένοχο, γιατί, αν είχα πνευματική κατάστασή, θα μπορούσα να τον θεραπεύσω.

Ο Θεός μας έδωσε την δυνατότητα να γίνουμε άγιοι, να κάνουμε θαύματα, όπως έκανε και Εκείνος. Αναγνωρίζουμε την μεγάλη ή μικρή μας πνευματική αρρώστια και ταπεινά ζητούμε την σωματική υγειά για τον συνάνθρωπό μας, ως ένοχοι για την αρρώστια του. Γιατί, εάν είχαμε πνευματική υγειά, θα είχε θεραπευθεί προ καιρού και δεν θα παιδευόταν. 'Όταν τοποθετούμαστε σωστά, ότι είμαστε ένοχοι για όλη την κατάσταση του κόσμου, και λέμε «Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησον ημάς», βοηθιέται και ο κόσμος όλος. Και για τα χάλια του πρέπει να πονέσει κανείς και να ζητήσει το έλεος του Θεού. Φυσικά, αν φθάσει σε μια πνευματική κατάσταση, τότε για τον εαυτό του δεν ζητάει τίποτε.
Βλέπω ότι πολλές φορές πιάνουμε στραβά το «Κύριε, 'Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» και δήθεν από ταπείνωση δεν λέμε «ελέησον rημάς», δεν προσευχόμαστε για τους άλλους παρά μόνο για τον εαυτό μας. Γι' αυτό και μερικές φορές μας παρεξηγούν εμάς τους μοναχούς οι κοσμικοί και λένε ότι είμαστε εγωιστές και ότι φροντίζουμε να σώσουμε μόνον τον εαυτό μας. Το «ελέησόν με» είναι για να μην πέσουμε σε υπερηφάνεια. Η ευχή ενός ταπεινού ανθρώπου, που πιστεύει ότι είναι χειρότερος από όλους, έχει περισσότερη αξία από την αγρυπνία που κάνει ένας άλλος με υπερήφανο λογισμό. Όταν προσευχόμαστε με υπερηφάνεια, κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας.
Κατάσταση Συναγερμού
Μην ξεχνάτε ότι παίρνουμε δύσκολους καιρούς και χρειάζεται πολλή προσευχή. Να θυμάστε την μεγάλη ανάγκη που έχει ο κόσμος σήμερα και την μεγάλη απαίτηση που έχει ο Θεός από μας για προσευχή. Να εύχεστε για την γενική εξωφρενική κατάσταση όλου του κόσμου, να λυπηθεί ο Χριστός τα πλάσματά Του, γιατί βαδίζουν στην καταστροφή. Να επέμβει θεϊκά στην εξωφρενική εποχή που ζούμε, γιατί ο κόσμος οδηγείται στην σύγχυση, στην τρελά και στο αδιέξοδο.
Μας κάλεσε ο Θεός να κάνουμε προσευχή για τον κόσμο, που έχει τόσα προβλήματα! Οι καημένοι δεν προλαβαίνουν έναν σταυρό να κάνουν. Εάν εμείς οι μονάχοι δεν κάνουμε προσευχή, ποίοι θα κάνουν; Ό στρατιώτης σε καιρό πολέμου είναι σε κατάσταση συναγερμού, έτοιμος με τα παπούτσια. Στην ίδια κατάσταση πρέπει να είναι και ο μοναχός. Αχ, Μακκαβαίος1 θα έβγαινα! Στα βουνά θα έφευγα, για να προσεύχομαι συνέχεια για τον κόσμο.
Πρέπει να βοηθήσουμε με την προσευχή τον κόσμο, όλο, να μην κάνη ο διάβολος ό,τι θέλει. 'Έχει αποκτήσει δικαιώματα ο διάβολος. 'Όχι ότι τον αφήνει ο Θεός, αλλά δεν θέλει να παραβιάσει το αυτεξούσιο. Γι' αυτό εμείς να βοηθήσουμε με την προσευχή. Όταν πονάει κανείς για την σημερινή κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο και προσεύχεται, τότε βοηθιούνται οι άνθρωποι, χωρίς να παραβιάζεται το αυτεξούσιο. Αν προχωρήσετε με τηv Χάρη του Θεού ακόμη λίγο, θα αρχίσουμε να κάνουμε μια προσπάθεια στο θέμα της προσευχής, να μπει μια σειρά, να γίνετε ραντάρ, γιατί και τα πράγματα ζορίζουν. Θα διοργανώσουμε ένα συνεργείο προσευχής. Να κάνετε πόλεμο με το κομποσχοίνι. Με πόνο να γίνεται η προσευχή. Ξέρετε τι δύναμη έχει τότε η προσευχή;
Πολύ πληγώνομαι, όταν βλέπω μονάχους να ενεργούν ανθρωπίνως και όχι με τηv προσευχή δια μέσου του Θεού στα δυσκολοκατόρθωτα ανθρωπίνως. Ο Θεός μπορεί όλα να τα τακτοποίηση. Όταν κανείς κάνει σωστή πνευματική εργασία, τότε μπορεί μόνο με τηv προσευχή να χτίση μοναστήρια και να τα εφοδιάσει με όλα τα απαραίτητα και. να βοηθήσει το σύμπαν. Δεν χρειάζεται ούτε να δουλεύει- αρκεί μόνο να προσεύχεται.
Ο μοναχός πρέπει να προσπαθήσει να μην πονοκεφαλάει για τηv άλφα ή βήτα δυσκολία, είτε είναι ατομική είτε ενός συνανθρώπου του είτε αφορά στην γενική κατάσταση, αλλά να καταφεύγει στην προσευχή και να στέλνει δια του Θεού πολλές θείες δυνάμεις. 'Άλλωστε και το έργο του μονάχου αυτό είναι, και εάν αυτό δεν το έχει καταλάβει ο μοναχός, η ζωή του δεν έχει κανένα νόημα. Γι' αυτό, να ξέρει ότι η κάθε αγωνία του που τον ωθεί να αναζητά ανθρώπινες λύσεις στα διάφορα προβλήματα, με ένα βασάνισμα και πονοκέφαλο, είναι του πειρασμού.
Όταν βλέπετε ότι σας απασχολούν πράγματα για τα όποία ανθρωπίνως δεν υπάρχει λύση και δεν τα εμπιστεύεστε στον Θεό, να ξέρετε ότι αυτό είναι τέχνασμα του πειρασμού, για να αφήσετε τηv προσευχή, με τηv όποία μπορεί ο Θεός να στείλει όχι απλώς θεία δύναμη αλλά θείες δυνάμεις, και η βοήθεια τότε δεν θα είναι απλώς θεία βοήθεια αλλά θαύμα Θεού.
Από τηv στιγμή που αρχίζουμε να αγωνιούμε, εμποδίζουμε τον Θεό να επέμβει. Βάζουμε τηv λογική μπροστά και όχι τον Θεό, το θειο θέλημα, ώστε να δικαιούμαστε την θεία βοήθεια. Ο διάβολος προσπαθεί, κλέβοντας με τέχνη την αγάπη του μονάχου, να τον κρατάει σε μια κοσμική αγάπη, σε μια κοσμική αντιμετώπιση και κοσμική πρόσφορα στον συνάνθρωπό του, ενώ ως μοναχός έχει την δυνατότητα να κινείται στον δικό του χώρο, στην δική του ειδικότητα, του Ασυρματιστού, γιατί αυτό είναι και το διακόνημα που του έδωσε ο Θεός. Όλα τα άλλα, όσα κάνουμε με τις ανθρώπινες προσπάθειες, είναι σε κατώτερη μοίρα.
Επίσης καλύτερα είναι ο μοναχός να βοηθάει τους άλλους με την προσευχή του παρά με τα λόγια του. Αν δεν έχει την δύναμη να συγκρατήσει κάποιον που κάνει κακό, ας τον βοηθήσει από μακριά με την προσευχή, γιατί διαφορετικά μπορεί και να βλαφτεί. Μια ευχή καλή, καρδιακή, έχει περισσότερη δύναμη από χιλιάδες λόγια, όταν οι άλλοι δεν παίρνουν από λόγια. Παρόλο που λένε ότι βοηθώ τον κόσμο που έρχεται και με βρίσκει, ως θετική προσφορά μου στον κόσμο βλέπω την μιάμιση ώρα που διαβάζω το Ψαλτήρι. Το άλλο το θεωρώ ψυχαγωγία. να πουν οι καημένοι τον πόνο τους, να τους δώσω καμία συμβουλή.
Γι' αυτό την βοήθεια δεν την θεωρώ προσφορά δική μου. Η προσευχή είναι που βοηθάει. Αν είχα όλο τον χρόνο μου για προσευχή, περισσότερο θα βοηθούσα τον κόσμο. Ας πούμε ότι θα δω την ημέρα διακόσιους πονεμένους, μόνο διακόσιοι πονεμένοι υπάρχουν στον κόσμο; Αν δεν δω κανέναν και προσευχηθώ για όλον τον κόσμο, τότε βλέπω όλον τον κόσμο. Γι' αυτό λέω στον κόσμο: «Εγώ θέλω να μιλώ για σας στον Θεό, και όχι σ' εσάς για τον Θεό. Αυτό είναι καλύτερο για σας, αλλά δεν με καταλαβαίνετε» .
Να μην παραμελούμε το θέμα τnς προσευχής σ' αυτά τα δύσκολα χρόνια. Είναι ασφάλεια η προσευχή, είναι επικοινωνία με τον Θεό. Είδατε τι λέει ο Αββάς Ισαάκ; «Δεν θα μας ζητήσει λόγο ο Θεός, γιατί δεν κάναμε προσευχή, αλλά γιατί δεν είχαμε επαφή με τον Χριστό και μας ταλαιπώρησε ο διάβολος».

Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2013

Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού


Η διδασκαλία του παππού μας Ιωσήφ και του Γέ­ροντος μας Έφραίμ, αποτελεί συνέχεια της διδασκα­λίας του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Η πείρα του Γέροντος μας Εφραίμ εις την νοεράν προσευχήν, όπως μας την παρέδωσεν, αποτελεί συνέχεια όλης της νηπτικής ασκητικής παραδόσεως.
Λέγει ο Γέροντας Εφραίμ: «Η καρδία του άνθρωπου είναι το κέντρον των υπέρ φύσιν, των κατά φύσιν και των παρά φύσιν κινήσεων. Τα πάντα ξεκινούν από την καρδίαν. Εάν η καρδία του ανθρώπου καθαρισθή, τότε βλέπομεν τον Θεόν. Ο Θεός είναι αθεώρητος· ο Θεός είναι Πνεύμα. Δύναται όμως να βασιλεύση εις την καρδίαν του ανθρώπου, όταν γίνη αυτή καθαρόν δοχείον.


Διά να γίνη δεκτικόν δοχείον η καρδία του ανθρώπου, πρέπει να γίνη καθαρή. Δηλαδή, να γίνη καθαρή από ακάθαρτους λογισμούς. Διά να καθαρισθή όμως η καρδιά, πρέπει να μπη εις αυτήν κάποιο φάρμακον. Το φάρμακον αυτό είναι η νοερά προσευχή. Όπου πηγαίνει ο βασιλεύς, διώκονται οι εχθροί· και όταν μπη εις την καρδιά ο Χριστός, το όνομα Του το Άγιον, φυγαδεύονται των δαιμόνων οι φάλαγγες. Όταν ενθρονισθή μέσα καλά-καλά ο Χριστός, τότε υπάκουουν τα πάντα.


Έτσι και το κράτος της καρδιάς μας. Έχει μέσα εχθρούς· έχει επαναστάσεις· έχει λογισμούς· έχει πάθη και αδυναμίες· έχει τρικυμίες και ταραχές. Όλα εις την καρδίαν του άνθρωπου.


Διά να μπόρεση αυτό το κράτος της καρδιάς να καθησύχαση και να υποταχθή, πρέπει να έρθη ο Χριστός, ο Βασιλεύς, με τις στρατιές του να κυρίευση το κράτος· να διώξη τον εχθρόν, τον διάβολον· να καθυποτάξη κάθε ανησυχία από πάθη και αδυναμίες· να βασιλεύση σαν αυτοκράτωρ, σαν παντοδύναμος. Τότε αυτό, κατά τους πατέρας, λέγεται καρδιακή ησυχία. Να βασιλεύη η προσευχή χωρίς να διακόπτεται. Η προσευχή να έχη δημιουργήσει την καθαρότητα και την ήσυχον καρδίαν».
Ο μεγάλος αγώνας του ανθρώπου είναι να επαναφέρη τον νουν, που μετεωρίζεται με τις αισθήσεις έξω εις τα κτίσματα, μέσα εις την καρδίαν μας, εις το ταμείον των λογισμών. Ο μεγαλύτερος διδάσκαλος εις τον άνθρωπον, διά το Ιερόν αυτό έργον, είναι η νοερά προσευχή. Η χάρις του Αγίου Πνεύματος, η οποία προσελκύεται διά της ευχής, μας διδάσκει όλα όσα χρειαζόμεθα.


Ο καλύτερος βοηθός, κατά την ώραν της εξόδου της ψυχής από τον κόσμον αυτόν, είναι η νοερά προσευχή. Διότι την ευχήν αυτήν θα χρησιμοποιή η ψυχή, εφ' όσον βέβαια την γνωρίζει. Η ψυχή θα είναι οπλισμένη με την δύναμη της προσευχής, με το ακαταμάχητον Όνομα του Χριστού, το όποιον τρέμουν οι δαίμονες και δεν μπορούν να πλησιάσουν την ψυχήν.


Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με.


Προσπάθησε πάντα η ευχή του Ιησού Χρίστου να επενδύη όλα τα έργα σου· κάθε πνοή και κάθε νόημα. Ω τότε πόσο θα ευφραίνεται η καρδία σου! Πόσο θα χαίρεσαι, διότι θα ανεβαίνη ο νους εις τα ουράνια.
Διά τούτο μην αμελής να λέγης:
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με.


Όταν ψάλης θα κατανοής τα ψαλλόμενα· θα έχης όρεξιν και φωνήν ικανήν και ταπείνωσιν διά να αποδίδης καθώς αρμόζει τα λόγια του Θεού. Διά τούτο μην άδικης άλλο την ψυχήν σου, άλλα και ψάλλων λέγε ενδόμυχα την ευχήν·
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με.


Όταν εργάζεσαι ας μην απορροφάται όλη σου η δύναμις εις την εργασίαν, αλλά να λέγης -ψιθυριστά και την ευχήν. Τότε και τα έργα σου θα είναι ορθά, χωρίς λάθη, καθαρά από λογισμούς και η απόδοσις της εργασίας σου θα είναι μεγαλύτερα.
Λέγε λοιπόν την ευχήν του Ιησού Χρίστου, διά να ευλογούνται τα έργα σου·
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με.


Το Πνεύμα το Άγιον σκεπάζει την ψυχήν που εύχεται. Εισέρχεται μέχρι τα βάθη της ψυχής, ελέγχει όλον τον εσωτερικόν κόσμον της ψυχής και τον κατευθύνει προς το θέλημα του Θεού το Άγιον . Τότε μόνον η ψυχή έχει την δύναμιν να ειπή μαζύ με τον Προφήτην. «Ευλογεί η ψυχή μου τον Κύριον και πάντα τα εντός μου, το όνομα το Άγιον αυτού» (Ψαλ. 102, 1). Λέγε λοιπόν την ευχήν διά να έχης την σκέπην του Άγιου Πνεύματος.
Όταν το Πνεύμα το Άγιον καλύπτει την ψυχήν σου αισθάνεσαι μιά πληρότητα και μιά ταπείνωσιν. Δεν επηρεάζεσαι από την αδικία, την ειρωνεία ή τον επαίνον.


Ζης σε μιά ατμόσφαιρα πνευματική που δεν εισέρχεται εύκολα ο ιός της αμαρτίας. Ο πνευματικός ανακρίνει τα πάντα, αυτός δε υπ' ουδενός ανακρίνεται.


Το Πνεύμα το Άγιον σου δίδει άλλα μάτια και άλλην κρίσιν.
Λέγε συνεχώς την ευχήν, διά να ζης άνετα μέσα σε κάθε περιβάλλον·
Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με.
Ως άνθος αμάραντον και δένδρον ευσκιόφυλλον πεφυτευμένον παρά τας διεξόδους των υδάτων του Άγιου Πνεύματος γίνεται η ψυχή σου όταν λέγης·


Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με.


Λέγε την ευχήν και άφησε την χάριν του Άγιου Πνεύματος να εισέλθη εις τα βάθη της ψυχής σου. Γίνε τότε άγρυπνος θυρωρός του οίκου της ψυχής σου και θεατής των ενεργειών του Άγιου Πνεύματος και λέγε μετ' ευφροσύνης·


Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με.


Το Πνεύμα το Άγιον είναι η ευλογία όλου του κόσμου.
Το Πνεύμα το Άγιον είναι το φως και η ζωή της ψυχής, η όποια ανυμνεί και δοξολογεί από τα βάθη αυτής το Όνομα της Αγίας Τριάδος. Αμήν.
Απόσπασμα από το βιβλίο Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής
Ιερά Μονή Καρακάλλου Άγιον Όρος
Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη


Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2013

Η αδιάλειπτη Προσευχή. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

Όπως το να αναπνέεις ποτέ δεν είναι άκαιρο, έτσι ούτε και το να ζητάς, αλλά το να μη ζητάς είναι άκαιρο. Διότι όπως έχουμε ανάγκη από αυτήν, την αναπνοή, έτσι και από τη βοήθειά Του· και εάν θέλουμε, εύκολα μπορούμε να Τον προσελκύσουμε.

Αυτά που πολλές φορές δεν μπορούμε να κατορθώσουμε με τη δική μας προσπάθεια, αυτά εύκολα θα μπορέσουμε να τα επιτύχουμε με τις προσευχές, τις προσευχές εννοώ τις συνεχείς. Διότι πρέπει πάντοτε και ακατάπαυστα να προσεύχεται και αυτός που βρίσκεται σε θλίψη και αυτός που βρίσκεται σε άνεση, και μέσα στις συμφορές και μέσα στα αγαθά· αυτός που έχει άνεση και πολλά αγαθά, για να μένουν αμετακίνητα και αμετάβλητα και να μην τα στερηθεί ποτέ, και αυτός που έχει θλίψεις και πολλές συμφορές, για να δει κάποια αγαθή μεταβολή, να επέλθει γαλήνη και να παρηγορηθεί.

Έλεγε η Άννα (η μητέρα του Σαμουήλ) συνεχώς τα ίδια και δεν σταματούσε να προσεύχεται δαπανώντας πολύ χρόνο με τα ίδια λόγια. Έτσι λοιπόν και στο Ευαγγέλιο διέταξε ο Χριστός να προσευχόμαστε. Διότι λέγοντας στους Μαθητές: «Όταν προσεύχεστε, μη φλυαρείτε όπως οι ειδωλολάτρες, που νομίζουν ότι με την πολυλογία τους θα εισακουσθούν» (Ματθ. 6, 7), μας δίδαξε και τον τρόπο της προσευχής, δείχνοντας ότι το να εισακουσθεί η προσευχή εξαρτάται όχι από το πλήθος των λόγων, αλλά από την εγρήγορση του νου.

05_02_8_prev
Εάν αγρυπνούμε, η Χάρη μας κάνει ναούς του Αγίου Πνεύματος, ώστε όλα να μας έρχονται πολύ εύκολα… οπουδήποτε κι αν είσαι, το θυσιαστήριο το έχεις μαζί σου… αφού συ ο ίδιος είσαι και ιερέας και θυσιαστήριο και θύμα που θυσιάζεται. Γιατί όπου και να είσαι μπορείς να στήσεις τον βωμό δείχνοντας μόνο άγρυπνη διάθεση, και καθόλου δεν σε εμποδίζει ο τόπος ούτε ο καιρός, αλλά κι αν δεν γονατίσεις, κι αν δεν κτυπήσεις το στήθος και δεν σηκώσεις τα χέρια στον ουρανό, αλλά δείξεις μόνο θερμή διάνοια, η προσευχή σου είναι πλήρης.
Είναι δυνατόν και γυναίκα που υφαίνει και γνέθει με τη ρόκα της να στραφεί βλέποντας τον ουρανό με τη διάνοια και να επικαλεσθεί με θερμότητα το Θεό· είναι δυνατόν και άνθρωπος που ευρίσκεται στην αγορά και περπατά μόνος του να κάνει μακρές προσευχές· και άλλος που κάθεται στο εργαστήριο και ράβει δέρματα να ανεβάσει τη ψυχή του στον Δεσπότη· είναι δυνατόν και ο υπηρέτης, και ο δούλος κι εκείνος που πηγαινοέρχεται κι εκείνος που εργάζεται στο μαγειρείο, όταν δεν μπορεί να έλθει στην εκκλησία, να κάνη προσευχή μακρά και έντονη· δεν περιφρονεί τόπο ο Θεός· ένα μόνο ζητά, διάνοια θερμή και ψυχή που σωφρονεί.

Και πώς είναι δυνατόν, λέει, άνθρωπος κοσμικός, προσηλωμένος στο δικαστήριο, να προσεύχεται τρεις ώρες την ημέρα και να τρέχει στην Εκκλησία; Είναι δυνατόν και πάρα πολύ εύκολα· διότι και αν δεν μπορεί να τρέξει στην Εκκλησία, είναι δυνατόν εκεί που είναι όρθιος μπροστά στις πόρτες και προσηλωμένος στο δικαστήριο να προσευχηθεί. 
Γιατί δεν χρειάζεται τόσο η φωνή όσο ο νους, ούτε άπλωμα χεριών όσο συγκεντρωμένη ψυχή, ούτε στάση, αλλά φρόνημα· επειδή κι αυτή η Άννα, δεν εισακούστηκε από τη μεγάλη και λαμπρή φωνή της, αλλ’ επειδή φώναζε δυνατά μέσα στη καρδιά της: «Και αυτή φώναζε μέσα στη καρδιά της, και κινούσε τα χείλη της, αλλά η φωνή της δεν ακουόταν…» (Α’ Βασιλ. 1, 13) και συνεχίζει: «…ο Θεός του Ισραήλ ας ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα ,που ζήτησες απ’ αυτόν… και την θυμήθηκε ο Κύριος» (στίχ. 17, 19).
Αυτό το έκαναν πολλές φορές κι άλλοι πολλοί· και ενώ ο άρχοντας από μέσα φώναζε, απειλούσε, χτυπιόταν, έκανε σαν τρελός, αυτοί με το στόμα κλειστό στέκονταν μπροστά στην πόρτα και λέγοντας στο Θεό λίγα λόγια με το νου, όταν έμπαιναν τον άλλαζαν, τον καταπράυναν και από άγριο τον έκαναν ήμερο και σε τίποτε δεν εμποδίστηκαν, ούτε από τον τόπο, ούτε από τον χρόνο, ούτε από τη σιωπή γι’ αυτή τη προσευχή. 
Αυτό λοιπόν κάνε και συ: στέναξε πικρά, θυμήσου τα αμαρτήματά σου, κοίταξε ψηλά στον ουρανό, πες με το νου σου «ελέησόν με, ο Θεός…» και η προσευχή σου είναι πλήρης. Διότι αυτός που είπε «ελέησόν με, ο Θεός…», έκανε εξομολόγηση· αυτός που είπε: «ελέησόν με…» έλαβε συγχώρηση των παραπτωμάτων, πέτυχε τη Βασιλεία των Ουρανών.

Έτσι προσευχόταν και ο Μωυσής, γι’ αυτό και χωρίς να προφέρει τίποτε, του λέγει ο Θεός: «γιατί μου φωνάζεις;…» (Έξοδ. 14, 15). Διότι οι άνθρωποι ακούνε μόνο αυτή την (εξωτερική) φωνή, ενώ ο Θεός πριν από αυτή ακούει όσους κραυγάζουν από μέσα τους.
Άρα γίνεται να ακουγόμαστε και χωρίς να φωνάζουμε, και να προσευχόμαστε με το νου μας με πολλή προσοχή περπατώντας στην αγορά, κι όταν συζητούμε με φίλους και οτιδήποτε κάνουμε να επικαλούμαστε το Θεό με πολύ δυνατή φωνή, την εσωτερική , και να μην την φανερώνουμε σε κανέναν από τους παρόντες, όπως έκανε τότε η Άννα «..και εμνήσθη αυτής Κύριος και συνέλαβε» (Α’ Βασιλ. 1, 13, 19). Τόσο δυνατή ήταν η εσωτερική κραυγή της.

(Η Άννα) «όταν αύξησε την προσευχή… και ο Ηλί παρατήρησε το στόμα της..». Είχε σφραγισθεί λοιπόν η φωνή της, δεν σφραγίσθηκε όμως η δύναμη της προσευχής της, αλλά η καρδιά από μέσα φώναζε περισσότερο. Διότι αυτό κυρίως είναι προσευχή, όταν οι φωνές προέρχονται από μέσα· αυτό είναι μάλιστα το γνώρισμα της ψυχής που πονά, να εκφράζει την προσευχή όχι με τον τόνο της φωνής, αλλά με την προθυμία της καρδιάς.

Όταν νομίσαμε ότι τα σπίτια έγιναν ξαφνικά οι τάφοι μας (από τον φοβερό σεισμό), όταν όλος μαζί ο λαός έκραζε το «Κύριε, ελέησον», τότε και ο Κύριος λύγισε από την ευσπλαχνία του· κινώντας δηλαδή τη γη με μόνο το βλέμμα του, με το χέρι υποβάσταξε την κτίση που έτρεμε.

Είναι εντελώς αδύνατον άνθρωπος που προσεύχεται με την προθυμία που αρμόζει και παρακαλεί το Θεό συνεχώς, να αμαρτήσει ποτέ. Και πώς; εγώ θα σου πω: Αυτός που θέρμανε το νου του και ανάστησε τη ψυχή του και μετέφερε τον εαυτό του κι έτσι επικαλέσθηκε τον Δεσπότη του και θυμήθηκε τις αμαρτίες του και συζήτησε μαζί Του για την συγχώρηση τους παρακαλώντας τον να φανεί ευσπλαχνικός και ήμερος, από την ενασχόληση με αυτά τα λόγια αποβάλλει κάθε βιοτική φροντίδα και αναπτερώνεται και γίνεται ανώτερος από τα ανθρώπινα πάθη· κι εάν ακόμη μετά την προσευχή δει εχθρό, δεν θα τον δει πλέον σαν εχθρό· κι εάν δει όμορφη γυναίκα, δεν θα επηρεασθεί βλέποντάς την, επειδή η φωτιά της προσευχής παραμένει μέσα του και διώχνει μακριά κάθε απρεπή λογισμό. 
Αλλά επειδή είμαστε άνθρωποι και είναι φυσικό να πέσουμε σε ραθυμία, όταν περάσουν μία και δύο ώρες και τρεις μετά την προσευχή, και δεις τη θερμότητα που είχε προηγηθεί σιγά-σιγά ν’ αρχίσει να υποχωρεί, τρέξε πάλι γρήγορα στην προσευχή και θέρμανε την καρδιά σου που ψυχράνθηκε. Κι εάν το κάνεις αυτό όλη την ημέρα θερμαίνοντας τα μεσοδιαστήματα με τις πυκνές προσευχές, δεν θα δώσεις στο διάβολο αφορμή και είσοδο εναντίον των λογισμών σου.
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
(«Ο κόσμος της Προσευχής», εκδ. Κάλαμος, σ. 121-126)

pemptousia.gr

Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013

Περί πειρασμών καί θλίψεων Γέροντος Έφραίμ Φιλοθείτου


«Του βίου την θάλασσαν, ύψουμένην καθορών, των πειρασμών τω κλύδωνι, τω εύδίω λιμένι σου προσδραμών, βοώ Σοι  άνάγαγε έκ φθοράς τήν ζωήν μου Πολυέλεε».
Ό ύμνογράφος τής εκκλησίας, φωτισμένος άπό τό άγιον Πνεύμα, έρχεται νά μάς μιλήσει καί νά μάς έκφρά-σει, μέσω αύτοΰ τοϋ εΐρμοϋ, δτι ό βίος κάθε ανθρώπου είναι μιά θάλασσα, καί αύτή ή θάλασσα πότε έχει γαλήνη, πότε αρχίζει νά έχει λίγη τρικυμία, πότε μεγαλώνει κι αποκτά μποφόρ καί πότε - πότε γίνεται άκρως απειλητική στό νά καταποντιστοΰν, όχι μόνο βάρκες καί καΐκια αλλά καί ύπερωκεάνια. Κάθε άνθρωπος πού ζεΐ σ' αύτή τή ζωή πλέει στή θάλασσα τοϋ βίου. Κι επομένως, έφ’ όσον πλέει στή θάλασσα, είναι πάρα πολύ φυσικό καί έπόμενο νά συναντήσει όλες αύτές τίς άλλοιώσεις πού διαδέχεται ή μιά τήν άλλη σέ όλη τή ζωή του ανθρώπου.
Κάθε καπετάνιος πού ή εργασία του είναι νά κάμνει ταξίδια, νά πλέει τή θάλασσα, προσπαθεί, όσο τό δυνατόν, τό καράβι, τό εργαλείο τοϋ εμπορίου του νά τό κάνει στερεό καί άνάλογο σέ αντοχή με τίς φουρτοϋνες πού προβλέπει ή πείρα του. Καί όπως τά σημερινά αεροπλάνα, τά κατασκευάζουν κατά τέτοιον τρόπο, ώστε νά αντέχουν σέ κάθε καιρό διά νά είναι, κατά κάποιο τρόπο, άπρόσβλητα στίς άλλοιώσεις πού θά διαδέχονται στή διαδρομή τους καί στήν πορεία τους, έτσι όπως και τα καράβια
Αύτό θέλει νά πει ότι καί εμείς, πού θές ειμεθα καπετάνιοι, θές δτι ειμεθα καράβια οι ίδιοι, οφείλουμε νά προβλέπουμε αύτές τίς τρικυμίες τής ζωής οί όποιες είναι ολοφάνερες καί από προσωπική, έμπειρία καί άπό ό,τι βλέπουμε στήν ανθρώπινη ζωή, τά πόσα κάθε άνθρωπος περνάει. Οικογενειακά βάρη, στενοχώριες, πειρασμούς, θλίψεις άπό ασθένειες, άπό οικονομικά, άπό τά παιδιά, άπό τόσα καί τόσα τά όποια βέβαια δέν μπορούμε νά τά άριθμήσουμε: Όλα αυτά δημιουργούν τίς διάφορες τρικυμίες, τίς διάφορες άλλοιώσεις καί στή θάλασσα καί στόν άέρα. Καί επομένως οφείλουμε, κατά χρέος, κατά κανόνα καί κατ’ ανάγκη, νά βρεθούμε άπέ-ναντι όλων αύτών των άλλοιώσεων, των τρικυμιών, νά βρεθούμε σέ κατάσταση άντοχής, ώστε νά μήν ύποστοϋ-με ναυάγιο, πτώση, καταστροφή.

Για αύτό ακριβώς, αύτό τό όποιο πρέπει νά κατασκευάσουμε είναι ό εαυτός μας. Νά ειμεθα κοντά στό μεγάλο καπετάνιο, ό όποιος είναι ό Χριστός, πού μάς δίνει τίς σωστές κατευθύνσεις καί τόν Όποιον πρέπει νά έχουμε στό τιμόνι μας σάν οδηγό, σάν καπετάνιο, σάν πυξίδα. Πρέπει δλ’ αύτά νά τά λάβουμε ύπ’ οψιν ώστε, διερχόμενοι τή θάλασσα καί πλέοντες στόν άέρα, νά βρεθούμε έτσι άντοχικοί νά τά άντιμετωπίσουμε.
Οί θλίψεις, είναι οί διάφορες τρικυμίες, καί στίς τρικυμίες πρέπει νά βρεθούμε άντοχικοί. Τί θέλει νά πει αύτό; Ότι πρέπει νά προετοιμάζουμε τόν εαυτό μας έκ πείρας καί άπό πρόβλεψη, δπως προβλέπουν καί οί καπετα-ναΐοι άπό τά διάφορα σημεία τό τί μέλλει νά γίνει στή θάλασσα καί παίρνουν τά άνάλογα μέτρα. Έτσι καί εμείς οί ίδιοι θά παίρνουμε τά άνάλογα μέτρα άντιμετωπί-σεως στό νά ύπομείνουμε τίς θλίψεις καί τούς πειρασμούς. Μέ τί; Μέ τό πνεύμα τής ύπομονής, τής καρτερίας, τής μακροθυμίας καί μάλιστα μέ τήν παραμονή μας στό Νόμον του Θεοΰ, στό Νόμον τοϋ Ευαγγελίου, στά διατάγματα τής Όρθοδόξου Εκκλησίας μας, ώστε νά ειμεθα άπρόσβλητοι τόσο άπό τίς κατά κόσμον θλίψεις δσο καί άπό τίς τρικυμίες, οί όποιες δημιουργοϋνται άπό διάφορες τοϋ Σατανά επιβουλές, πού έχουν σκοπόν νά μάς ύποσκελίσουν καί νά μάς κάνουν νά ξε-ψυγουμε άπό τήν Έκκκλησία. Καί έτσι νά διακινδυνέψουμε νά πέσουμε σέ αίρεση καί σ΄ οτιδήποτε αλλο τό όποιο μπορεί νά μάς βγάλει άπό τήν έκκλησία, διότι μόνο διά τής Εκκλησίας γίνεται ή σωτηρία κάθε χριστιανού.
Σήμερα εορτάζει ή Όρθόδοξος Εκκλησία μας τόν Άγιον καί πολύαθλον Ίώβ, τόν δίκαιο Ίώβ. Γιατί; Γιατί πολυάθλησε. Έκανε πολλές αθλήσεις. Πήρε πολλά στεφάνια, έφερε πολλές νίκες. Ποΰ; Στοϋ βίου τή θάλασσα. Καί βλέπουμε έκεΐ στή βιογραφία του, δτι αυτός ό Άγιος, στήν έποχή πού ζοΰσε, στά χρόνια εκείνα, πού δέν ύπήρχε Όρθόδοξος Έκκλησία, δέν είχε κατέβει ό Χριστός, δέν είχε σαρκωθεί ό Θεός Λόγος, δέν είδε ό κόσμος τή ζωή τοϋ Χρίστου, δέν είδε τόν Θεό έν σαρκί, δέν είδε τά θαύματά του, δέν είδε τίποτε. Καί δμως μέ μία άπλή πίστη είς τόν Δημιουργόν, εις τόν Πλάστην, έγινε αυτός Μέγας Άτλας τοϋ Θεοϋ. Μέ μιά άπλή πίστη, βλέποντας τήν δημιουργία, τήν λειτουργία τής δημιουργίας, έβλεπε τόν πάνω κόσμο, τούς άστέρες, τίς εποχές καί δλα τά είδε νά λειτουργοΰν άψογα, άπό άμνημονεύ-τους αιώνες, χωρίς νά παραστρατεί κάποιο δημιούργημα άπό τή δημιουργία του, οΰτε στό έλάχιστο. Πώς είναι δυνατόν, είπε, υλικά πράγματα νά είναι φτιαγμένα μέ τέτοια επιστήμη καί νά λειτουργοΰν μέ τέτοια άκρίβεια έ-πιστημονική χωρίς νά υπάρχει Δημιουργός; Ή λογική, ή συνείδησις, του υπέβαλαν άκράδαντη πίστη. Μ’ αύτήν τήν επίγνωση, τής πίστεως πρός τόν Κτίστην, αύτός έγινε ένας μεγάλος πιστός. Σ’ αύτήν τήν πίστη έπάνω, θεμελιώνοντας καί πατώντας άντιμετώπισε τό μεγάλο Δράκοντα, τόν απατεώνα Διάβολο.
Ό Ίώβ, ήταν, δπως ομολογεί; ό ίδιος ό Θεός, άμεμπτος, δίκαιος, θεοσεβής σάν ό καλύτερος άνθρωπος πάνω στή γή. Είχε 7 αγόρια καί 3 κορίτσια, 10 παιδιά το σύνολο.
Ό Θεός έδωσε τήν άδεια στόν Διάβολο νά τόν πειράξει, εκτός άπό τοϋ νά διασαλεύσει τόν νοϋν του.... Καί άρχισαν οί σκληρές δοκιμασίες, οϊ μεγάλοι πειρασμοί. Σκοτώθηκαν τά παιδιά του, έχάίτε δλα τά υπάρχοντά του, στερήθηκε τήν ύγεία του γιά πολλά χρόνια, καί δόξαζε τόν Θεό.
Δεν έμεινε στόν Ίώβ τίποτε όρθιο. Ούτε φίλοι, ούτε γυναίκα, οΰτε παιδιά, οΰτε περιουσία, ούτε ύγεία, οΰτε τίποτε. Του έμεινε μόνο ό νους του; ό όποιος δεν είχε προσβληθεί καί ή πίστη στό Θεό. Άνθρωπος ήτανε. Καί ό Χριστός μας όταν σήκωσε τό Σταυρό, γονάτισε ανεβαίνοντας στό Γολγοθά. Καί όταν ήταν σταυρωμένος καί ήταν στήν κορφή τών πόνων καί τής οδύνης, γιά νά δείξει δτι ό άνθρωπος έρχεται σέ στιγμές πού γονατίζει, είπε: - Θεέ μου, Θεέ μου, ΐνα τί μέ έγκατέλειπες; Όχι ότι είχε τήν εγκατάλειψη, αλλά απλώς, άπό άνθρωπίνης πλευράς καί επειδή ήθελε μέ τό παράδειγμά του, μέ τή ζωή του, σάν πρότυπο δικό μας, νά δοΰμε ότι ό άνθρωπος έχει έν μέτρω τήν αντοχή, τήν υπομονή καί τίς γνώσεις. Πεπερασμένος νους, πεπερασμένη ή προσπάθεια καί ή άντοχή του. Καί έτσι όπως βρισκόταν καί αύτός (ό Ίώβ) σέ μιά δύσκολη στιγμή, σ’ ένα στρίμωγμα ψυχολογικό, σκέφτηκε καί είπε: - Γιατί νά μέ γεννήσεις; γιατί νά γεννηθώ; νά είναι ή μέρα πού γεννήθηκα καταραμένη καί φέγγος ξανά νά μήν τήν φέξει.
Μόλις εΐδε ό Θεός ότι πάει νά γονατίσει, έρχεται  καί τόν κρατάει καί του λέει: - Στάσου, ξέρεις γιατί σέ . έχω δοκιμάσει; Ξέρεις γιατί έπέτρεψα όλα αυτά νά σου  γίνουν; Γιά νά σέ άναδείξω άγιο. Γιά νά σέ άναδείξω παράδειγμα κραταιόν υπομονής άνά τάς γενεάς. Καί άπό τό δικό σου παράδειγμα καί πάθημα νά ωφεληθούν οί  μεταγενέστεροι άνθρωποι καί νά στερεώσουν στίς δοκιμασίες τής ζωής. Καί τότε αρχίζει καί του κάνει ένα πατρικό καί επιστημονικό Ελεγχο καί τόν έρωτά: Δέν μοΰ λες, όταν εγώ θεμελίωνα τήν γήν πού ήσουνα; Μήπως γνωρίζεις που εΐναι οί θησαυροί των νεφελών; Μήπως έκεΐνο, μήπως τό άλλο;
Απαντάει ό Ίώβ καί λέει: - Πρώτα άκουγα μέ τ’ αύ-τιί μου δτι είσαι έλεήμων, είσαι, είσαι, εΐσαι..., αλλά τώρα σέ είδα μέ τά μάτια μου, σέ ένιωσα μές στήν καρδιά μου καί έφαύλισα, δηλαδή έξουδένωσα τόν εαυτό μου εσωτερικά καί είπα: Δέν είμαι τίποτα άλλο παρά γή καί σποδός. Δέν είμαι τίποτα άλλο παρά χώμα καί στάχτη πού πατιέται. Αυτός είμαι. Δέν έχω τίποτα τό σπουδαίο καί, άφοΰ ό Θεός εύλόγησε τόν Ίώβ καί τήν πίστη καί τήν ταπείνωσή του, τόν καθάρισε αύτομάτως άπό τήν άσθένειά του καί τοΰ ’δωσε περισσότερα αγαθά.
Θαυμάζω τήν διαφορά τής προαιρέσεως, τής ψυχικής άντοχής, αλλά καί τήν έκ διαμέτρου διαφορά τής πίστεως τοΰ πολυάθλου Ίώβ, μέ τή σημερινή μας άντοχή καί παίρνω άπό τήν προσωπική μου άποψη τό πόσο διαφορά έχουμε. Διότι έκ των πραγμάτων είδαμε δτι ό Ίώβ είχε μιά άπλή πίστη στό Θεό, μέ δτι έβλεπε άπλώς τή φύση, μέ τή λειτουργία της. Καί έμεΐς, άπό τήν άλλη, έχουμε τόσα καί τόσα, αναρίθμητα βοηθήματα, άδιάσειστα, άκλόνητα, θεϊκά, αγιωτικά, προσωπικά άπό τή ζωή καί τόσα άλλα" καί δμως έχουμε τρομερή διαφορά στήν αντιμετώπιση των θλίψεων, τών πειρασμών, τών δοκιμασιών πού υπομένουμε.
Έχουμε τό φοβερό παράδειγμα τοΰ Χρίστου, σάν πρότυπο. "Εχουμε τούς άγιους μάρτυρες, τούς άγιους Αποστόλους, τούς άσκητάς. "Εχουμε τά βοηθήματα τής Όρθοδόξου Εκκλησίας. "Εχουμε τά άγια Μυστήρια καί δή αύτό τό Μυστήριο πού τελεσιουργειται σέ κάθε Θεία Λειτουργία, πού μεταλαμβάνουμε κατά μετάγγιση πνευματική τοΰ Σώματος καί Αίματος τοΰ Χριστοΰ μας" διά μέσου τοϋ Μυστηρίου τής Θείας Εύχαριστίας, μεταλαμβάνουμε Σώμα καί Αΐμα Χριστοΰ καί γενόμεθα ένα μέ τόν Χριστό.
Παραταΰτα δμως, ένώ έχουμε δλη αύτή τήν ασύλληπτη βοήθεια πού δέν άριθμεΐται μέ τίποτε, βρισκόμαστε μπροστά στόν Ίώβ σάν έντομα μπροστά σ’ έναν ελέφαντα. Αύτή είναι ή διαφορά μας. Αύτός ύπέμεινε τόσα Καί τόσα μαρτύρια καί έμεις έρχεται ένας πόνος ελάχιστος, μά άπό δόντι είναι, μά άπό κάποιο άλλο μέλος τοΰ σώματος ή μιά θλίψη άπό οικογενειακή, περιπέτεια, ή οτιδήποτε άλλο καί βλέπουμε τούς έαυτους μας, ών πρώτος είμί εγώ, νά γονατίζουμε, νά άπελπιζόμεθα, νά χάνουμε τήν ελπίδα καί νά λέμε: - Τώρα, χάθηκα. Καί ένώ έχουμε τόσα φοβερά παραδείγματα, νά θεμελιώσουμε τή δική μας πίστη, νά άντιμέτωπίσαυμε τή δοκιμασία, γιά νά πε-τύχουμε καί έμεις έστω καί μιά ελάχιστη νίκη.
Ή όλη ζωή τοΰ πολυάθλου Ίώβ άς μάς γίνει παράδειγμα φωτεινό στή ζωή μας γιά ν’ αντιμετωπίζουμε ό-ποιαδήποτε θλίψη, καί άπό οίανδήποτε πλευρά, μέ υπομονή καί πίστη. Ώς έπίστευσας γενηθήτω σοι. Όπως πιστεύουμε, έτσι καί μάς γίνεται άπό Θεοΰ. Όταν πιστεύουμε δτι μποροΰμε, μέ τή χάρη τοΰ Θεοΰ, νά ξεπε-ράσουμε τήν Α, Β, θλίψη καί στενοχώρια καί κατάσταση, θά τό μπορέσουμε. Δέν θά τό μπορέσουμε, άν δέν θά τό πιστέψουμε.
Έρχονται καί λένε οί σημερινοί άνθρωποι: Δέν μποροΰμε νά μεγαλώσουμε τόσα παιδιά. Καί βλέπουμε, άς ά-φήσουμε στό παρελθόν τούς παπούδες μας μέ τά τόσα παιδιά καί μέ τόση φτώχεια καί τά ξεπερνοΰσαν, καί έτρεφαν δλα τά παιδάκια τους κ.λπ. Τώρα εμείς λέμε, δτι δέν μποροΰμε. Γιατί υπολογίζουμε τά πράγματα πάνω στίς δυνάμεις μας. Γιατί δέν διαθέτουμε ζωντανή πίστη. Στόν άνθρωπο, δμως, πού πιστεύει, έρχεται ή δύναμις τοΰ Θεοΰ, καί ή πίστις ένισχύει καί ό Θεός τά οίκονομεΐ.
Έδώ, μέ φυσική πρόνοια, τά πουλάκια καί όλα τά ζώα τά οίκονομεΐ ^ Θεός καί δέν υστερούνται. Έμεις οί άνθρωποι, μέ τή λογική μας, βάζοντας τά πράγματα μέ λογική καί δχι^μέ τήν πίστη, βγαίνουμε λάθος καί έπομένως δέν μπορούμε. "Εχουμε, δμως καί στή σημερινή έ-ποχή παραδείγματα φωτεινά καί άξιοπρόσεκτα, μέ μεγάλη οικογένεια καί είναι φτωχοί άνθρωποι.
-           Μά, θά μου πείτε δτι εξυπηρετούνται, διαιτώνται λιγότερο, καί δέ γίνονται επιστήμονες όλα τά παιδιά.
-           Έμ, βέβαια, δέν μπορούν νά γίνουν επιστήμονες,γίνουν καί τεχνίτες, θά γίνουν καί διαφορετικά, πάντως δλα τά παιδιά θά ζήσουνε. Άλλά, κάναμε τή ζωή κατά τέτοιο τρόπο, πού νά μήν μπορούμε καί εκ τοϋ φυσικού, διότι δταν θέλουμε δλα τά παιδιά νά σπουδάσουν ή δλα νά τούς τά δίνουμε ό,τι επιθυμούν, φυσικά τό πορτοφόλι δέν έπαρκεΐ, καί έπομένως ύστερούμεθα' καί επομένως βρισκόμεθα παραβάτες τής εντολής τού Θεού «Αύξάνεσθε καί πληθύνεσθε, πληρώσατε τήν οικουμένην», καί δλα αύτά.
Λοιπόν, τό φωτεινό παράδειγμα καί οί πρεσβείες τοϋ πολυάθλου μας Ίώβ, πού γιορτάζει σήμερα, νά μάς βοηθήσουν, ώστε τά άθλήματά του, τά στεφάνια του, τά παράσημά του, νά μάς δώσουν περισσότερη δύναμη καί ά-ντοχή, προσπαθώντας, εστω καί άπό μακρόθεν, νά τόν ά-κολουθήσουμε καί νά φτάσουμε καί έμεΐς στόν τελικό σκοπό πού είναι ή κατάπαυσις εις αιώνας αιώνων, ή Άνω Ιερουσαλήμ.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΕΦΡΑΙΜ ΦΙΛΟΘΕΪΤΟΥ
Τό έγκλημα των έγκλημάτων είναι ή βλασφημία
"Ενας άνθρωπος ήρθε στό Όρος 60άρης, έπιστήμων καί λέει: «Πάτερ, ξέρεις, βλαστημάω. Πήγα καί πέρισυ καί στόν πάτερ τάδε, καί συνέχισα καί πάλι, ξέρω δτι είναι κακό».
«Δέν ξέρεις πόσο κακό εΐναι», 'ΐοΰ λέω. Καί άρχίζω καί του κάνω μιά άνάλυση τής βλασφημίας, τί τρομερό έγκλημα είναι. Ή καρδιά σου δουλεύει σάν τό ρολόϊ, του λέω, τίκ-τάκ, τίκ-τάκ' άν θά στή σταματήσει ό Θεός τήν καρδιά; Έάν άποφασίσει έν τή δικαιοσύνη Του; Σέ άνέχεται τώρα καί σέ φυλάει. Άν αύριο στή σταματήσει τήν καρδιά σου καί φύγεις άπό τή ζωή; Θά Τόν δεις Κριτή! Θά στρέψεις στήν Παναγία νά ζητήσεις βοήθεια” μά καί τήν Παναγία δέν τήν άφησες ήσυχη. Καί αυτή τήν βλαστήμησες!
Άπό ποιόν θά ζητήσεις βοήθεια; Θά βρεθείς μετωπικά μέ τόν Θεό τόν ύβριζόμενον, τόν ύβρισθέντα άπό σένα σ’ όλη τή ζωή σου! Τί έλεος;
Ήδη θά έχεις πάρει τήν άπόφαση άπό τή συνείδησή σου ή συνείδησή σου θά σ’ έχει άποφασίσει δέν χρειάζεται νά δεις τόν δικαστή καθόλου. Είναι ή συνείδησις ό δικαστής! Επομένως, τώρα άνθρωπέ μου τί θά κάνεις; Νά, πές ότι κοιμήθηκες. Καί αύτή τή στιγμή σου σταματάει τήν καρδιά καί σύ δέν ξυπνάς. Που θά πας;
"Υστερα σου φταίει ή γυναίκα σου, σου φταίει τό παιδί σου, σου φταίει τό Α, τό Β. Καλά, δε μου λές, άν σ’ είχε εύεργετήσει ένας άνθρωπος γιά ένα ελάχιστο πράγμα, ή άς υποθέσουμε γιά ένα μεγάλο πράγμα, σοΰ γλύτωσε τή ζωή σου, καί σοΰ φταίει ή γυναίκα σου άς πούμε καί τό παιδί σου, είναι ποτέ δυνατόν νά φανταστείς δτι εσύ θά βρίσεις αύτόν τόν'εύεργέτη; «Όχι», μοϋ λέει. Καί τί είν’ αύτός πού σοΰ γλύτωσε τή ζωή τή σωματική σου, τήν κατά κόσμον ζωή, μ’ εκείνον πού σέ γλίτωσε άπό τήν αιώνιο κόλαση, πού σ’ έκανε άνθρωπο; Αύτό τό είναι σου είναι άπ’ αύτά τά χέρια τού Θεοΰ, άπό τό Θεό είναι καί συνέχεια Τόν βλαστημάς, μά καί τόσες άλλες απειράριθμες άμαρτίες κάνεις. Είναι στό χέρι τοΰ Θεοΰ νά σοΰ κόψει τή ζωή, νά σέ δικάσει καί νά σέ μπάσει στήν κόλαση. Τί θά κάνεις;
Πές ότι παίζουν τά παιδάκια σου έξω καί συ κάθεσαι καί τά κοιτάς καί γιά μιά στιγμή μεταξύ τους τσακώνονται καί αρχίζουν νά σέ βρίζουν έσένα. Ό πατέρας μου, ό μπήξας, ό δήξας. Τί θάκαμες; Θά τάχες σκοτώσει στό ξύλο! Καί είσαι καί άνθρωπος καί αμαρτωλός καί γήινος καί γιά μιά στιγμή λες: «Δέν είναι σωστό αύτό πού μου έκαναν».
Καί πράγματι δέν είναι σωστό αύτό πού κάνουν, νά βρίσουν έσένα τόν πατέρα τους κ.λπ. μετά άπό τόση λατρεία πού τά έχεις μέσα σ’ ενα παιχνίδι τους. Καί αύτή ή ζωή ενα παιχνίδι είναι εδώ κάτω, τοϋ λέω. Καί σοΰ φταίει ό άλφα καί βήτα καί φτάνεις εσύ νά βλαστημάς τόν Ουράνιο Πατέρα σου; Τήν Ούράνια Μητέρα σου; Ποιά είναι ή Παναγία; Μά ποιός μάς κρατάει άπό τήν οργή του Θεου; Δέν μάς κρατάει ή Παναγία; Καί σύν Τήν βρίζεις;
Ηρθε ό καημένος τήν επόμενη χρονιά καί μου λέει: «Πάτερ, δέν ξαναβλαστήμησα». Όταν ένας γεωργός οργώσει τό χωράφι καί τό σπείρει καί μετά αρχίσει καί βλέπει καρπό, δέν χαίρεται γιά τόν καρπό; "Ετσι είναι καί ενας πνευματικός, όταν δει άς ποΰμε, δτι ή προσπάθεια ή μικρή, τό δίλεπτο τής χήρας έφερε έναν καρπό στόν Θεό, γιά τή δόξα του Θεοΰ, γιατί σταμάτησε νά βρίζει τόν Θεό. Ό διάβολος τόν έβαζε καί τόν έβριζε τόν Θεό συνέχεια καί γιά μιά στιγμή σταματάει νά βρίζει τόν Θεό. Αύτό εΐναι μεγάλο πράγμα, γιά νά σωθεί αύτός ό άνθρωπος! Καί άμα σταματήσει νά βρίζει τόν Θεό, θα ’ρθεΐ καί ή εύλογία του Θεοΰ.
Δέν μπορεί νά καταλάβει κανείς ότι τό έγκλημα τών εγκλημάτων είναι ή βλασφημία. Ό διάβολος τόν βλστημάει τόν Θεό, γιατί εκείνος έχει άνοιχτό πόλεμο. Πάει, τέρμα, λέει, τάβαλα μέ τόν Θεό, είναι ό έχθρός. Εσύ δέν τό λές αύτό. Έσύ λές πώς άγαπάς τόν Θεό. Μά εγώ τόν Χριστό τόν άγαπάω. Τότε, πώς καί Τόν βρίζεις;
Μά τού λέω, άνθρωπέ μου, τώρα, άν σέ δει ένας άπιστος άνθρωπος, δτι έσύ βλαστημάς τόν Θεό σου, θά πβί αύτός: «Έγώ τόν Θεό μου δέν τόν βλαστημάω», πού είναι είδωλο. Κατάλαβες; Καί βλέπει έσένα, πού λές δτι είναι ό αληθινός Θεός αύτός πού πιστεύεις, ένώ σοΰ φταίει κάτι άλλο, νά χτυπάς τόν Θεό. Θά σου πει αύτός ό άνθρωπος, οΰτε ό τρελλός δέν τό ϋάνει, οΰτε ό λογικός δέν τό κάνει' είναι όξύμωρο σχήμα" είναι ένα τέρας, έξωφυσικός ό βλάσφημος άνθρωπος. Έφ’ δσον βλαστημάει τόν Θεό του, τή στιγμή πού τοΰ φταίει κάποιος άλλος, είναι τέρας ό άνθρωπος. Καί μέσα σ’ αύτή τήν κατάσταση του τέρατος, έρχεται ό Θεός γιά μιά στιγμή νά τοϋ πεΐ: «Παιδί μου, δλα σοΰ τά συγχωρώ. Μέ βλαστήμησες, μέ ποδοπάτησες, μέ έκανες, μέ έφτιαξες, στά συγχωρώ δλα, πέρνα μέσα. Μόνο πές μου οτι τά έκανες" μιά άναγνώριση τών σφαλμάτων σου, εΐναι δύσκολο νά τήν κάνεις; Πάνε καί πές τήν αλήθεια δτι ταχείς κάνει’ εκείνο πού έχεις κάνει, όμολόγησέ το»! Καί άπαξ καί τό ομολογήσει ό άνθρωπος, έλύθη ό γόρδιος δεσμός. Τό χρέος στή λήθη, έσβυσε. Πέρασε μέσα!
Νά βλέπεις τώρα μέσα στή Βασιλεία του Θεοΰ νά εΐναι δισεκατομμύρια βλάσφημοι! Καί λές, δλοι αυτοί είναι συγχωρημένοι; Μεγαλεία τοΰ Θεοΰ! Τά μεγαλεία τοϋ Θεοΰ! Γ’ αύτό λένε καί οί Πατέρες: Μή φοβηθείς τον Θεό μέ τίς άπειλές Του, αλλά νά Τόν φοβηθείς άπό τήν αγάπη Του! Όταν προσβάλλεις τήν άγάπη Του καί δέν τήν λογαριάζεις. Διότι συνεχίζοντας τήν ζωή σου συσσωρεύεις οργήν, εν ήμέρα οργής καί άποκαλύψεως Θεοΰ! "Υστερα τελείωσε! Νά, λέει σέ σένα ό Θεός: «Σ’ άγα-ποΰσα, σέ συγχωρούσα, σέ άνεχόμουνα, σέ έτρεφα, σοΰ-δινα τά άγαθά καί σύ συνέχιζες νά μέ βλαστημάς! Τώρα τί νά σοϋ κάνω; Σέ περίμενα, σέ περϊμενα, σοΰδοισα εύ-καιρίες, σοϋδωσα ευκαιρίες καί δέν τίς έπιασες τίς ευκαιρίες! Τί περίμενες; Νά βγει ή ψυχή σου;»....
Υπάρχουν πολλοί πού έχουν νεκρώσει τήν συνείδησίν των.
Δέν πιστεύεις δτι πολλοί άπό τήν στιγμήν πού άπεμακρύνθησαν τήν έξετέλεσαν ινα μή τούς ενοχλώ πλέον;
Άπό πότε έχεις νά πάς εις τήν Εκκλησίαν; (30 χρόνια μοΰ είπες). Άπό πότε έχεις νά έξομολογηθης; (άπό 20 έτών πού έπήγες στρατιώτης μοΰ είπες). ’Από πότε έχεις νά κοι-νωνήσης όξίως, δηλαδή εν μετανοία καί έξομολογήσει; (άπό τά μαθητικά σου χρόνια μοΰ είπες). Ερωτώ λοιπόν, ζη ή συνείδησίς σου ή είναι νεκρά; Ασφαλώς είναι νεκρά. Διότι πώς είναι δυνατόν νά σοΰ λέγη, δτι είσαι έν τάξει, καθ’ ήν στιγμήν είσαι έν άταξία; Πώς εΐναι δυνατόν νά σοΰ μιλή γιά Παράδεισον άφοΰ είσαι άπό τοΰδε είς τήν Κόλα-σιν, μακρυά τοΰ Χριστοΰ καί τής Εκκλησίας του; ”Η μήπως είσαι χριστιανός διότι κάθε Μ. Πέμπτη κοινωνεΐς άνεξομολόγητος, άπλώς γιά τά... χρόνια πολλά;
Μ ή περιμένης λοιπόν τίποτε καλόν άπό τήν νεκράν συνείδησίν σου. Έφόνευσες, δυστυχώς, τήν συνείδησίν σου καί ό Σατανάς έχει κλέψει τήν ψυχήν σου. “Εκαμες καί επαθες δ,τι έπαθε ένας ξενοδόχος, ό όποιος διότι γαύγιζε ό σκύλος του καί τόν άνησυχοΰσε τήν νύκτα, τόν έφόνευσε. ’Αλλ’ οί κλέπται τότε είσήλθον μέσα, έφόνευσαν αύτόν καί έλήστευσαν τό ξενοδοχειον.
Ή συνείδησίς είναι πράγματι ό «σκύλος» τοΰ Θεοΰ διά νά φυλάττη τήν ψυχήν μας άπό τούς κλέπτας Διαβόλους

Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2013

Διδαχές Γερόντων

Το μυστικό του Αγίου Πορφυρίου

PDFΕκτύπωσηE-mail
Ανδρέα Χριστοφόρου
altΠρωί της εικοστής εβδόμης Νοεμβρίου και κατά τις 11:00 δέχομαι το πιο ευχάριστο τηλεφώνημα από τον πιο ευχάριστο Επίσκοπο, αδελφό και φίλο, τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Μόρφου κ Νεόφυτο: «Ταις αυτού Αγίαις  Πρεσβείαις ελέησον και σώσον ημάς, είπε και συμπλήρωσε: Αδελφέ, σήμερα έγινε η αγιοκατάταξη του Αγίου πια Πατρός ημών Πορφυρίου του Διορατικού»!
Χτες πρωί με ξαναπήρε ο Πανιερώτατος και μου είπε: «Σε εντέλλομαι ως Επίσκοπος της Εκκλησίας, όπως ήδη είπα και σε άλλους, να γράψεις κάτι για τον άγιο Πορφύριο».
Να πω σήμερα, ότι δεν συστέλλομαι; Να πω ότι δεν ντρέπομαι, εγώ να μιλήσω γι’ αυτόν που ζήσαμε από το 1980, που γευτήκαμε, ως οικείο του Τριαδικού Θεού, που όλος ο κόσμος υποκλινόταν στην άφθαστη ταπείνωση, απλότητα, εκούσια ηπιότητα, καταστάσεις που κρύβονταν μέσα στο εκπληκτικό χάρισμα της Διορατικότητας που είχε;
Σε παρακαλώ Άγιε Πορφύριε, φώτισε με να γράψω για σένα αυτά που έχω μέσα στην καρδιά μου!
Το διορατικό χάρισμα του , για το οποίο έχουν γραφτεί πολλά, ήταν αυτό που άμεσα αντιλαμβανόσουν όσες φορές και να τον έβλεπες.
Πιστέψετε με όμως, όσο και να φαίνεται ανόητο, δεν γοητεύτηκα ποτέ από αυτό το θεϊκό χάρισμα, γιατί η καρδιά μου δεν είχε αυτό πρώτιστα ανάγκη, αλλά να καταλάβει πως λειτουργούσε η καρδιά του, ποια ήταν η βαθύτερη σχέση του με τον Θεό.
Ποιο ήταν το Μυστικό του Αγίου Πορφυρίου;
Δεν μου έδωσε ποτέ την εντύπωση του Γέροντα που απαιτούσε με τρόπο , υπακοή σε αυτά που σου έλεγε, αλλά , ενώ μιλούσε αυθεντικά κατ ευθείαν στη συνείδηση σου, σου άφηνε μια τέτοια ελευθερία, που προκαλούσε το φιλότιμο.
Ενώ σου έλεγε απίστευτα πράγματα και σου απεκάλυπτε όλα τα κεκρυμμένα για να σε βοηθήσει, αυτό που κυριαρχούσε στην αποκαλυπτική αυτή επικοινωνία ήταν η εν Χριστώ ταπείνωση και αγάπη, χωρίς κανένα συναισθηματισμό.
Ποιο όμως ήταν το Μυστικό του;
Η διόραση , η απλότητα, η ταπείνωση, η διαρκής επικοινωνία του με τον Τριαδικό Θεό, ήταν καταστάσεις εμφανέστατες. Είχε γίνει το φώς της γης, το άλας, η πόλις επί όρους κειμένη!
Ο μέγας αυτός άγιος, που ήταν ανάμεσά μας, όπως και άλλοι άγιοι που ζήσαμε, ο Γέροντας Παίσιος ,ο  Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης, ο Γέροντας  Ευμένιος του Λοιμωδών νόσων, oΓέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ, ο  Γέροντας  Αμβρόσιος της μονής Δαδίου, και άλλοι που γνωρίζουμε, είχαν ένα κοινό μυστικό που επιμελούνταν καθημερινά και διαρκώς στην καρδιά τους:
Τη διαρκή Μετάνοια!
Μας αποκάλυψε ο άγιος Πορφύριος το μυστικό του αυτό στην τελευταία επιστολή του προς τα Πνευματικά του παιδιά.
Παρόμοια επιστολή άφησε και ο Γέρων Παίσιος.
Ο Γέρων Ιάκωβος, τι άλλο απεκάλυπτε, όταν σε κάθε φράση του προς οποιονδήποτε, έλεγε : «Με συγχωρείτε»!
Ο Γέρων Σωφρόνιος του Έσσεξ, επανευαγγελίζει την Θεολογία λέγοντας ότι έβλεπε το άκτιστο Φώς, μετά από οδυρμό Μετανοίας.
Ομολογούν οι Άγιοι αυτοί την αμαρτωλότητά τους ενώπιον όλης της Εκκλησίας, με τόση συντριβή και ζητούν τη συγχώρεση όλων.
Αυτά τα λόγια που είναι στην επιστολή του αγίου Πορφυρίου, δεν είναι ταπεινολογίες, είναι παγκόσμια εξομολόγηση, που μας αποκαλύπτει ποιο ήταν το μυστικό του: «Η αδιάλειπτη Μετάνοια».
Έγινε ο ταπεινός Πορφύριος ακόλουθος του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου που γράφει: «Αν είπωμεν ότι αμαρτίαν ουκ έχωμεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια ούκ έστι μεθ ημών».
Μας καθορίζει ο Ευαγγελιστής  Ιωάννης εδώτι είναι πλάνη: «Η έλλειψη συνείδησης αμαρτωλότητας».
Έγινε ο ταπεινός Πορφύριος ακόλουθος του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακας, που γράφει στην κλίμακα στο κεφάλαιο για την υπερηφάνεια προς το τέλος, ότι του ομολογεί ο πονηρός, ότι δεν τον νικά τίποτα άλλο παρά η διαρκής Μετάνοια ενώπιον του Κυρίου
Γνώριζε ο ταπεινός Πορφύριος τον άγιο Συμεών τον Θεολόγο που αποκαλύπτει στο γραπτά του ότι του εμφανιζόταν ο Χριστός και του έλεγε: «Μη αποστείς της Μετανοίας επιμελούμενος, η γαρ τοιαύτη, μετά της εμής ευσπλαχνίας ενουμένη, εξαλείφει πάντα τα ανομήματα»
Περισσότερο όμως είχε ο άγιος Πορφύριος διαρκώς συναίσθηση ,τον λόγο του Χριστού μας και του Τιμίου Προδρόμου: «Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των Ουρανών».
Γνώριζε ο ταπεινός Πορφύριος ότι η Μετάνοια ως μυστήριο της Εκκλησίας θεμελιώνεται στις εντολές του Ευαγγελίου.
Γνώριζε ότι δεν μπορεί να αγαπήσει τον Χριστό αν δεν τηρεί τις εντολές Του, αν δεν τις φυλάσσει εντός της καρδίας του ως τον Θησαυρό των αγαθών και ότι αυτή η φύλαξη μαζί με την εγρήγορση , την αγρυπνία του νου και τη διάθεση να ακολουθήσει τον Χριστό γεννούσαν την Μετάνοια και προσευχόταν από βάθους καρδίας και διαρκώς: «Άφες ημίν τα οφειλήματα ημών ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών!».
Γνώριζε ότι η Μετάνοια είναι το επίκεντρο της προσευχής του γιατί : «Πας ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται και ότι ο καταβάς, ούτος εστίν ο αναβάς»
Γνώριζε , ότι η Μετάνοια, ως Μυστήριο της Εκκλησίας, ενεργοποιεί όλα τα Μυστήρια με πρώτο το Βάπτισμα, την εξομολόγηση , τη Θεία Κοινωνία.
Γνώριζε ο άγιος του Θεού παιδιόθεν, ότι κάθε φορά που κοινωνούσε, έπαιρνε την άφεση τον αμαρτιών και την αιώνιο ζωή.
«Εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν την αιώνιον!», λέγει ο λειτουργός και κοινωνών τον λαό Ιερέας.
Γνώριζε ότι με την άφεση των αμαρτιών που ελάμβανε όταν κοινωνούσε, άνοιγε η πύλη της Αιωνίου Ζωής, που είναι η γνώση του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και ότι γνώση στην Εκκλησιαστική γλώσσα σημαίνει κοινωνία ζωής.
Το Μυστικό , του αγίου Πορφυρίου, ήταν η διαρκής επιμελημένη Μετάνοια και εκζήτηση αφέσεως των αμαρτιών.
Το Μυστικό αυτό ,που έκρυβε μια ζωή, άφησε να ξεχειλίσει στην τελευταία επιστολή του: «Από μικρό παιδί είχα κάνει πολλές αμαρτίες οι οποίες μέχρι σήμερα έγιναν πάρα πολλές. Ο κόσμος, όμως με πήρα από καλό και όλοι φωνάζουνε, ότι είμαι άγιος, Εγώ όμως αισθάνομαι ότι είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος του κόσμου. Όσα ενθυμόμουνα βέβαια τα εξομολογήθηκα, με συγχώρεσε ο Θεός. Αλλά όμως τώρα έχω ένα συναίσθημα ότι και τα πνευματικά μου αμαρτήματα είναι πάρα πολλά και παρακαλώ όσοι με έχετε γνωρίσει να κάνετε προσευχή για μένα, γιατί και εγώ όσο ζούσα, πολύ ταπεινά έκανα προσευχή για σας».
Ποιο είναι το Μυστικό του Αγίου;
Η Μετάνοια που περικλείεται μέσα στα λόγια του Πάτερ Ημών: «Άφες ημίν τα οφειλήματα ημών ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών»!
Ποιο είναι το βαθύτερο Μυστικό του Αγίου Πορφυρίου;
Λέει, ότι ο κόσμος με πήρε για καλό και  όλοι με φωνάζουμε Άγιο. Εγώ όμως αισθάνομαι ότι είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος του κόσμου.
Τι αποκαλύπτουν αυτά τα λόγια;
Ότι ο άγιος είχε επίγνωση ότι ζούσε μέσα του ο Θεός, και ο Θεός  τον συγχωρούσε αλλά του απεκάλυπτε βαθύτερα και βαθύτερα την αμαρτία του, που ονομάζει πνευματική, δηλαδή καρδιακή.
Αμαρτία στα παιδικά χρόνια, αμαρτία και στα γεράματα. Μας αποκαλύπτει ο άγιος λίγο πριν τον θάνατο και όντας σε μεγάλο βαθμό τελειότητας, το διάγραμμα της αμαρτίας που γίνεται στην αρχή αντιληπτή σαν πράξη, αργότερα σαν λογισμός και στο τέλος σαν επιθυμία, σαν πνευματική , καρδιακή αμαρτία.
Μας αποκαλύπτει ο άγιος Πορφύριος με αυτά τα λόγια ότι όσο γινόταν μέτοχος της Θείας Ζωής, τόσο εμβάθυνε μέσα του η όραση της αμαρτίας, ενώ εξωτερικά φαινόταν μόνο το Φώς γι αυτό και τον φωνάζανε οι άλλοι άγιο.
Μας αποκαλύπτει ο άγιος και το διάγραμμα της Πνευματικής του ζωής , ότι όλο τον χρόνο της ζωής του από μικρό παιδί μέχρι και τη στιγμή που γράφει την πνευματική αυτή διαθήκη του, είχε διαρκή και επιμελημένη αντίληψη της αμαρτίας αλλά και της άφεσης των αμαρτιών του.
Η διαρκής επιμελημένη Μετάνοια που προκαλεί  την άφεση αμαρτιών και την είσοδο και μετοχή στην Αιώνιο Ζωή, είναι το Μυστικό του Αγίου Πορφυρίου.
Ταις του Αγίου Πορφυρίου   πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον και σώσον ημάς! Αμήν!

ΠΗΓΗ: Ιερά μητρόπολις Μόρφου

Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2013

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΐΣΙΟΣ: Η ΥΠΟΜΟΝΗ ΞΕΚΑΘΑΡΙΖΕΙ ΠΟΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ

.

Τον δίκαιο άνθρωπο συνήθως οι άλλοι τον σπρώχνουν στην τελευταία θέση ή ακόμη του παίρνουν και την θέση. Τον αδικούν, τον πατούν  «πατούν επί πτωμάτων», έτσι δεν λέγεται;

Αλλά, όσο οι άνθρωποι τον σπρώχνουν προς τα κάτω, τόσο ο Θεός τον ανεβάζει προς τα πάνω σαν τον φελλό, θέλει όμως πάρα πολλή υπομονή.

Η υπομονή ξεκαθαρίζει πολλά πράγματα. Αυτός που θέλει να ζήσει με αρετή και να είναι τίμιος στην δουλειά του, είτε εργάτης είναι είτε έμπορος είτε οτιδήποτε είναι, πρέπει να το πάρει απόφαση ότι, όταν αρχίσει την δουλειά του, θα φθάσει σε σημείο να μην έχει να πληρώσει λ.χ. ούτε τα ενοίκια, αν έχει μαγαζί, για να του έρθει η ευλογία του Θεού.

Όχι όμως να πηγαίνει με τον σκοπό: «Αν φθάσω μέχρις εκεί, μετά θα έχω πελατεία»! Να μην πάει με τέτοιο σκοπό, γιατί τότε ο Θεός δεν θα του δώσει.

Αλλά όταν πει: «Θα ζήσω κατά Θεόν, δεν θα κάνω αδικίες, θα πω ότι αυτό αξίζει πενήντα δραχμές και εκείνο διακόσιες δραχμές», ο Θεός δεν θα τον αφήσει. Κάποιος άλλος εν τω μεταξύ εκείνο που θα το δίνει αυτός πενήντα δραχμές, θα το δίνει πεντακόσιες δραχμές και θα πλουτίσει.

Τελικά όμως ο απατεώνας αυτός θα φθάσει σε σημείο να μην έχει να πληρώσει ούτε τα ενοίκια και θα το κλείσει το μαγαζί του, γιατί ο κόσμος πληροφορείται, ενώ σιγά-σιγά ο τίμιος δεν θα μπορεί να τα βγάλει πέρα από την πελατεία που θα έχει· θα παίρνει συνέχεια υπαλλήλους! Αλλά στην αρχή θα δοκιμασθεί. Ο καλός δοκιμάζεται στα χέρια των κακών· περνάει από τα λανάρια.

Όταν πάει κανείς με τον διάβολο, με πονηριές, δεν ευλογεί ο Θεός τα έργα του. Ό,τι κάνουν οι άνθρωποι με πονηριά, δεν ευδοκιμεί. Μπορεί να φαίνεται ότι προχωράει, αλλά τελικά θα σωριάσει. Το κυριότερο είναι να ξεκινά κανείς από την ευλογία του Θεού για ό,τι κάνει! Ο άνθρωπος, όταν είναι δίκαιος, έχει τον Θεό με το μέρος του. 

Και όταν έχει και λίγη παρρησία στον Θεό, τότε θαύματα γίνονται. Όταν κανείς βαδίζει με το Ευαγγέλιο, δικαιούται την θεία βοήθεια. Βαδίζει με τον Χριστό. Πώς να το κάνουμε; Την δικαιούται. Όλη η βάση εκεί είναι. Από ’κει και πέρα να μη φοβάται τίποτε. Αυτό που έχει σημασία είναι να αναπαύεται ο Χριστός, η Παναγία και οι Άγιοι στην κάθε ενέργειά μας, και τότε θα έχουμε την ευλογία του Χριστού, της Παναγίας και των Άγιων μας, και το Άγιο Πνεύμα θα επαναπαύεται σ’ εμάς.

Η τιμιότης του ανθρώπου είναι το ανώτερο Τιμιόξυλο. Αν ένας δεν είναι τίμιος και έχει Τιμιόξυλο, είναι σαν να μην έχει τίποτε. Ένας και Τιμιόξυλο να μην έχει, αν είναι τίμιος, δέχεται την Θεία Βοήθεια. Και αν έχει και Τιμιόξυλο, τότε!… 

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013

ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΕΣ ΔΙΔΑΧΕΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ




Η φαγωμάρα των Ελλήνων
Οι Τούρκοι μόνοι τους δεν μπορούσαν να φάνε τους Έλληνες, αν οι Έλληνες δεν ήταν φαγωμένοι μεταξύ τους.

Άμυνα κατά του ΔιαβόλουΝα κλείνετε τις πόρτες και τα παράθυρα να μην μπαίνει απ' εκεί ο Διάβολος. Εκεί είναι τα αδύνατα σημεία. Εάν αφήσεις μια σχισμή, μπορεί να μπει και να σου κάνει ζημιά. Εγώ αγωνίζομαι όλο το εικοσιτετράωρο, για να κλείσω όλες τις πόρτες του Σατανά («πόρτες και παράθυρα» είναι οι αισθήσεις).

Η ευχή αγιάζει
Όταν η νοικοκυρά λέει την ευχή, κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού, όλα αγιάζονται. Και το φαγητό της και αυτοί που τρώνε το φαγητό της.

Πρόσκληση από τον πάπα
Αμερικανίδα καθηγήτρια διαβίβασε σε Ορθόδοξο κληρικό την επιθυμία του πάπα να προσκαλέσει τον Γέροντα Παΐσιο και Γέροντα Πορφύριο να πάνε στο Βατικανό. Η απάντηση και των δύο ήταν η εξής:
Όχι δεν μπορούμε να πάμε.
Διότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και ό Πάπας δεν είναι έτοιμοι. Έχουν πολύ εγωισμό. Όχι μόνο θέλουν να μας υποτάξουν, αλλά και δεν πιστεύουν ότι έχουμε την αλήθεια εμείς. Δεν χρειάζεται να πάμε. Καλύτερα θα βοηθήσουμε την υπόθεση με την προσευχή μας.

Δεν αγιάζονται όλα
Μόνον αυτά που δέχονται αγιασμό, αυτά μόνο αγιάζονται. Όπως το νερό, δέχεται αγιασμό και γίνεται Αγιασμός τα ούρα δεν δέχονται αγιασμό. Η πέτρα με θαύμα γίνεται ψωμί. Η ακαθαρσία δεν δέχεται αγιασμό.

Η μάχαιρα τον Προφήτη Ηλία
Γέροντα, το απολυτίκιο του Προφ. Ηλία λέει ότι είναι ο «δεύτερος Πρόδρομος της παρουσίας Χριστού». Θα έρθει ο Προφήτης Ηλίας στη γη;
Ο Προφήτης Ηλίας τροχάει τώρα τη μάχαιρα. Πρώτα θα αρχίσει από τους Πατριάρχες, Δεσποτάδες, παπάδες, μοναχούς.

Οι μιναρέδες της Πόλης
- Γέροντα, είπατε ότι θα πάρουμε την Πόλη. Τι θα γίνουν οι μιναρέδες της; Θα τους γκρεμίσουμε; Θα γίνουν καμπαναριά;
- Γέροντας (χαμογελώντας):Όχι! θα γίνουν στύλοι για τους Στυλίτες και θα κρέμονται τα κομποσχοίνια μέχρι κάτω!

Κώλυμα ιεροσύνης
- Γέροντα, αφού η εξομολόγηση τα σβήνει όλα, τότε γιατί αυτός που κάνει μεγάλη σαρκική αμαρτία δε μπορεί να γίνει ιερέας;
- (Εκείνη τη στιγμή ο γέροντας έτυχε να κρατάει δύο ανοξείδωτα κύπελλα που κερνούσε νερό στους προσκυνητές). Δε μου λες, αν το κύπελλο σπάσει και το ηλεκτροκολλήσω τότε δε θα γίνει γερό;
- Ναι, και μάλιστα πιο γερό από ότι ήταν πριν.
Τότε, να που το ένα με την κόλληση έγινε πολύ γερό, ενώ το άλλο, που δεν έχει κόλληση, δεν είναι μεν τόσο γερό, αλλά είναι απείραχτο. Όταν έλθει ό Βασιλιάς, με ποιο ποτήρι θα του δώσουμε να πιει νερό;
- Με το δεύτερο, το απείραχτο, που δεν έχει κολληθεί.
- Ε, για αυτό κάνουμε ιερείς εκείνους, που δεν έκαναν αμαρτία ασχέτως εάν δεν είναι τόσο θερμοί, όσο εκείνοι που έκαναν αμαρτία.

Η μαύρη γραμμή της πιστωτικής κάρτας
-Γέροντα, είναι κακό να έχει κανείς πιστωτικές κάρτες; (Ό Γέροντας, αφού εξέτασε την κάρτα, απάντησε):
Όχι ευλογημένε, δεν είναι σφράγισμα αυτό. Άλλα βλέπεις αυτή τη μαύρη γραμμή κάτω από το όνομα; Σου αρέσει να φοράς πένθος χωρίς να έχεις κηδεία;

Τα ονόματα αυτών που δεν γιορτάζουν
Γέροντα, πότε γιορτάζουμε; Όταν γεννηθήκαμε ή όταν βαφτισθήκαμε;
Γιορτάζουμε, όταν γιορτάζει ό άγιος μας, το όνομα του οποίου πήραμε στο βάπτισμα.
Τότε, τι γίνεται με όσους έχουν ονόματα, που δεν είναι ονόματα αγίων;
Όσων ανθρώπων τα ονόματα δεν εορτάζουν, αυτοί είναι υποχρεωμένοι να αγιάσουν!

Το τηλέφωνο του Γέροντα
Ό Γέροντας έδωσε δώρο ένα κομποσχοίνι σε κάποιον προσκυνητή λέγοντας:
Είναι το τηλέφωνο σου. Όταν είναι ανάγκη θα παίρνεις τηλέφωνο με αυτό!

Να μη βιαζόμαστε στα πνευματικά
Γέροντα, τι θα γίνει με εμένα, δε βλέπω προκοπή.
Εσύ σήμερα φύτεψες την κληματαριά και θέλεις αμέσως να πιεις κρασί. Πρέπει να περιμένεις, να βγει το σταφύλι, να ωριμάσει, να το ραντίσεις, να το κόψεις, να το πατήσεις, να το βάλεις στο βαρέλι, να γίνει καλό κρασί και μετά να πιεις. Μη βιάζεσαι λοιπόν. Ακόμα είσαι αρχάριος. Βρε παιδί μου, ζαλίζεσαι έτσι και, ενώ το στομάχι σου δεν μπορεί να χωνέψει το γάλα, πάς να φας μπριζόλα!

Τα παιδιά που δε θηλάζουν
Τα παιδιά που δε θηλάζουν και δε μεγαλώνουν στην αγκαλιά της μάνας τους, γίνονται βλαμμένα, δε στέκουν σταθερά στη ζωή τους και όταν μεγαλώσουν μετά το μπουκάλι του γάλακτος, πιάνουν το μπουκάλι της μπύρας.

Οι πονηριές της Τουρκίας
Η Τουρκία είναι σαν την αλεπού. Όλο πονηριές κάνει. Όταν καταλάβει ότι έχουν στήσει δόκανα για να την πιάσουν, αρχίζει να πηδάει και με τα τέσσερα πόδια κι έτσι πιάνεται και με τα τέσσερα. Αυτό θα πάθει και η Τουρκία.

Το «φουστάνι» της Παναγίας
Παππούλη, πως να σωθώ; Να πιαστείς από το φουστάνι της Παναγίας. Δηλαδή, με απόλυτη εμπιστοσύνη, όπως αυτή που έχει ένα παιδάκι στη μάνα του.

Η εγκράτεια των νέων
Τη γενετήσια ορμή πρέπει να τη βάζουμε στο ψυγείο μέχρι το γάμο και να κάνουμε τίμιο αγώνα ενώπιον του Θεού, για την αγάπη του Θεού. Και μόνο έτσι θα βρούμε λύση στο πρόβλημα αυτό.

Η πραγματική αγάπη είναι άσχημη
Αν έχεις κοπέλα και λες ότι την αγαπάς, για να δεις αν πραγματικά την αγαπάς, φαντάσου το πρόσωπο της καμένο και παραμορφωμένο σε μια άμορφη και άσχημη μάζα. Αν βλέποντας το άσχημο πρόσωπο συνεχίζεις να την αγαπάς το ίδιο, όπως πριν, τότε να είσαι σίγουρος ότι την αγαπάς αληθινά.

Να μην τρέχουμε στο Θεό οριζόντια αλλά κάθετα
(Παρατήρηση του Γέροντα σε γνωστό του που ασχολιόταν πολύ με το τρέξιμο).
Να μην τρέχουμε οριζόντια, αλλά κάθετα προς το Θεό!

Η «πολυγλωσσία» τον Γέροντα
Μια παρέα αλλοδαπών, ένας Άγγλος, ένας Ιταλός και ένας Γάλλος, επισκέφθηκε το Γέροντα. Κάποιος Έλληνας γλωσσομαθής προσφέρθηκε να κάνει το διερμηνέα. Ό Γέροντας του είπε ότι δε χρειάζεται.
- Τους πήρε σε μια γωνιά έξω από την αυλή του και άρχισε να συνομιλεί μαζί τους. Μίλησε αρκετή ώρα. Επιστρέφοντας είπε στο «διερμηνέα».
Τα είπαμε, τα είπαμε μ' αυτούς! Εγώ τους μιλούσα στα Ελληνικά. Αυτοί καταλάβαιναν στη γλώσσα τους και έτσι συνεννοηθήκαμε!

Τι τον θέλεις τον Παΐσιο;
Ένας νεαρός ρώτησε το Γέροντα ποιος ήταν ό Γέρων Παΐσιος και πήρε την εξής απάντηση:
Τι τον θέλεις τον Παΐσιο; Σαν πολλή αξία του δώσατε. Τον Παΐσιο ό ένας, τον Παΐσιο ό άλλος... Παρατάτε τον, μην του δίνετε καμία σημασία...

Να προσέχουμε τους φίλους μας
Μια μέρα δύο φίλοι πήγαιναν βόλτα. Ό ένας είχε κουστούμι και ήταν καθαρός. Ό άλλος φορούσε παλιόρουχα και ήταν λερωμένος.
Σε κάποιο σημείο συνάντησαν λάσπη. Τότε ό λερωμένος πήρε λάσπη και λέρωσε τον άλλο που ήταν καθαρός.
Ό κακός άνθρωπος θέλει και οι ενάρετοι να γίνουν σαν κι αυτόν, δηλαδή κακοί. Γι' αυτό να προσέχετε στη ζωή σας και να διαλέγετε ως φίλους σας τους ενάρετους.

Οι Ευαγγελικοί δεν έχουν πνεύμα αλλά οινόπνευμα
Κάποια παρέα πιστών σύχναζε σε καφενείο, όπου επίσης σύχναζε και κάποιος ευαγγελικός που τους ενοχλούσε με τις θεωρίες του. Είπαν στο Γέροντα:
Γέροντα, στο καφενείο που πάμε έχουμε πρόβλημα.
Τι; Έρχεται ένας ευαγγελικός και μας λέει διάφορα. Πίνει αυτός;
Πίνει Γέροντα. Μπύρες και άλλα ποτά.
Να του μεταφέρετε ότι ένας Γέροντας είπε πως εσείς οι Ευαγγελικοί δεν έχετε μέσα σας πνεύμα, αλλά οινόπνευμα...

Ό νέος που ήθελε να βρει γυναίκα
Γέροντα, θέλω να με βοηθήσετε. Θέλω να βρω γυναίκα να παντρευτώ.
Τι θέλεις να κάνω δηλαδή; Εσείς από μοναχό θα με καταντήσετε προξενητή...

Η αγάπη δεν πουλιέται στα σούπερ μάρκετ
η γυναίκα έχει λιγότερη λογική και περισσότερη καρδιά. Ό άντρας έχει περισσότερη λογική και λιγότερη καρδιά. Το ευαγγέλιο μόνο τη γυναίκα λέει «πόρνη» και όχι τον άντρα, διότι η γυναίκα στον έρωτα δίνει και την καρδιά της, ενώ ό άντρας δίνει μόνο το σώμα του, συνήθως για να ικανοποιήσει τις ορμές του. Η γυναίκα θέλει αγάπη και πρέπει να της δίνουμε αγάπη. Ό άντρας πρέπει να δίνει αγάπη στη γυναίκα του, γιατί τα σούπερ-μάρκετ δεν πουλάνε αγάπη.

Πουλιά του κλούβιου και πουλιά του κλαδιού
Υπάρχουν πουλιά του κλούβιου και πουλιά του κλαδιού. Κάποιοι μοναχοί μοιάζουν με τα πουλιά του κλούβιου και επιζητούν τα μοναστήρια (κοινόβια), ενώ άλλοι μοιάζουν με τα πουλιά του κλαδιού και επιζητούν μια ελεύθερη ζωή στην έρημο. Εκεί, βέβαια, υπόκεινται σε περισσότερους πειρασμούς.

Χωρίς το τούβλο σωριάζεται ό τρούλος
Εσύ εξομολογείσαι, εκκλησιάζεσαι;
Εγώ, πάτερ, αυτά τα θεωρώ τυπικά πράγματα.
Α, όχι! Αυτά είναι όπως το κεντρικό τούβλο του τρούλου, το κλειδί! Έτσι και το αφαιρέσεις, όλος ό τρούλος σωριάζεται.

Η δύναμη τον Διαβόλου
Με το μικρότερο ταγκαλάκι (=διαβολάκι) δεν μπορούν να τα βγάλουν διακόσιοι δικηγόροι.

Ενόχληση από λογισμούς.
- Γέροντα, με ενοχλούν οί λογισμοί! Άσε το σκύλο να γαβγίζει!

Ό Γέροντας και το αγριογούρουνο
Μια φορά ένα αγριογούρουνο πήγε κοντά του. Ό Γέροντας το χάιδεψε κι αυτό έφυγε. Κάποιος τον ρώτησε:
-Γέροντα, τι κάνεις εκεί;
-Ήρθε το καημένο να με ευχαριστήσει. Δε θα ζούσε από τις σφαίρες των κυνηγών, αλλά προσευχήθηκα να αστοχήσουν και έτσι ζει.

Το «ψυγείο» του Γέροντα
Κοντά στην καλύβα του Γέροντα κάτι κοκκίνιζε κάτω από ένα θάμνο. Ένας προσκυνητής ρώτησε με περιέργεια τι είναι αυτό γέροντα; Αυτό; Είναι το «ψυγείο» μου! (Ήταν καλοκαίρι και είχε βάλει εκεί τις ντομάτες για να είναι δροσερές!).

Ο εγωισμός είναι σαν το στενό ρούχο
Η ταπείνωση είναι η βάση όλων των αρετών. Θαύμα είναι η υπέρβαση των νόμων της φύσεως. Ό εγωισμός είναι πάθος που δύσκολα αποβάλλει ό άνθρωπος. Είναι σαν ένα στενό ρούχο που φοράει ό άνθρωπος και το βγάζει με μεγάλη δυσκολία, γιατί του είναι πολύ στενό.

Ο πνευματικός τουρισμός
Γέροντα, πείτε μας για τις πνευματικές σας εμπειρίες
Γιατί, βρε παιδί μου, να σας πω; Για να αυξήσουμε τον πνευματικό τουρισμό του τόπου;

Το κόψιμο του τσιγάρου με στραγάλια
Για να κόψεις το τσιγάρο πρέπει να κάνεις πολλή προσευχή. Επίσης να γεμίσεις στραγάλια ένα άδειο πακέτο και κάθε φορά που θα αισθάνεσαι την ανάγκη να καπνίσεις, να βάζεις ένα στραγάλι στο στόμα σου.

Η κοίμηση του Γέροντα
Στις 12 Ιουλίου (νέο ημερολόγιο) του 1994, Στις 11.30 τη νύχτα, την ησυχία τάραξε μια δυνατή βροντή! Κατόπιν με συνεχείς αστραπές φωτιζόταν όλο το Άγιο Όρος. Το απόγευμα έγινε γνωστό ότι ό Γέροντας είχε περάσει στην αιωνιότητα.

Ο Γέροντας διορθώνει τα ορθογραφικά λάθη
Όταν γινόταν η εκτύπωση του βιβλίου του ιερομόναχου Χριστοδούλου Αγιορείτου με τον τίτλο «Ό Γέρων Παΐσιος» έγινε το έξης: Ενώ είχε τελειώσει η εκτύπωση και ετοιμαζόταν το εξώφυλλο, σταμάτησε το εκτυπωτικό μηχάνημα. Έγιναν προσπάθειες, σχεδόν τρεις μέρες, για να διορθωθεί το μηχάνημα, αλλά ήταν αδύνατο. Τότε ό υπεύθυνος ήλεγξε πάλι τον τίτλο του προς εκτύπωση εξωφύλλου και διαπίστωσε ότι από τη λέξη «Παΐσιος» έλειπαν τα δύο διαλυτικά, και έτσι ό τίτλος παρουσιαζόταν «Ό Γέρων Παΐσιος». Όταν διορθώθηκε το λάθος, το μηχάνημα άρχισε να λειτουργεί κανονικά.

Οι ενοχλήσεις από τους Αλβανούς
Γέροντα, οι Αλβανοί μας ενοχλούν.
Όταν μια γίδα θέλει να φάει ξύλο, πάει και ξύνεται στη γκλίτσα του τσοπάνου. Έτσι κάνουν και οι Αλβανοί τώρα. Ας τους. Μην τους λογαριάζεις. Μη τους φοβάσαι.

Η πάλη του Γέροντα με το διαβολάκι
Ό Γέροντας φιλοξένησε κάποιο γνωστό του στην καλύβα. Όταν αυτός σηκώθηκε το πρωί περίμενε το Γέροντα να βγει. Όταν εμφανίσθηκε, τον είδε αναμαλλιασμένο, με το ζωστικό του σακατεμένο, τα μουστάκια του επάνω, τα γένια του ανακατωμένα. Νόμισε πως ήταν έτσι επειδή είχε ταλαιπωρηθεί από την αγρυπνία. Τότε ό Γέροντας στάθηκε στην πόρτα και άρχισε να του μιλάει για έναν αγώνα που είχε όλη τη νύχτα, για έναν πόλεμο με κάποιο ταγκαλάκι.
Ήταν ένα μικρό διαβολάκι δεν ήταν τίποτα σοβαρό. Το έπιασα και του έδωσα και κατάλαβε. Μη φοβάσαι όμως. Έχουμε το Χριστό μαζί μας.

Η Αμερική μοιάζει με κουρελού
Στην Αμερική πήγαν άνθρωποι από διάφορα μέρη. Κουβάλησε ο καθένας το κουρέλι του και έτσι έγινε εκεί μια κουρελού. Η Αμερική είναι σαν τον αργαλειό που αφομοιώνει όλα τα κουρέλια.

Η ΕΟΚ είναι φτιαγμένη από χαλιά
Στην ΕΟΚ οι χώρες που μπαίνουν είναι έτοιμα χαλιά. Τα χαλιά, όσο και να τα ενώσεις, το ένα πάει από δω και το άλλο από κει. "Έτσι μη φοβάσθε για δυσμενείς συνέπειες από την ΕΟΚ. Δεν πρόκειται ποτέ οι χώρες της Ευρώπης να ενωθούν πλήρως ώστε να μας βλάψουν. Στην ΕΟΚ υπάρχουν διαπλεκόμενα συμφέροντα.

ΟΙ Τούρκοι έχουν τα κόλλυβα στο ζωνάρι
- Γέροντα, φοβόμαστε τη Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
- Μη φοβάσαι τίποτα. Οι Τούρκοι έχουν τα κόλλυβα στο ζωνάρι τους!
- Τι εννοείτε, Γέροντα;
Όταν κάποιος είναι ετοιμοθάνατος, λέμε στην πατρίδα μου ότι έχει τα κόλλυβα στο ζωνάρι του.

Ο πόλεμος με την Τουρκία
Το 1987 ένας προσκυνητής ρώτησε το Γέροντα, προβληματισμένος, αν θα γινόταν πόλεμος με την Τουρκία.
- Όταν θα δείτε η Ελλάδα να παίρνει την πρεσβεία της από την Τουρκία και η Τουρκία την πρεσβεία της από την Ελλάδα, τότε θα πρέπει να που με: «Ταίς πρεσβείαις της Θεοτόκου, Σώτερ σώσον ημάς».

Η διάλυση της Τουρκίας
- Εγώ δε θα είμαι εδώ, αλλά θα βλέπω από πάνω. Η Τουρκία θα διαμελιστεί σε 3-4 κομμάτια. Ήδη έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Εμείς θα πάρουμε τα δικά μας εδάφη, οι Αρμένιοι τα δικά τους και οι Κούρδοι τα δικά τους. Το Κουρδικό έχει ήδη δρομολογηθεί. Αυτά θα γίνουν όχι τώρα, αλλά σύντομα, όταν θα πάψει αυτή η γενιά που κυβερνάει την Τουρκία και θα αναλάβει νέα γενιά πολιτικών. Τότε θα γίνει ό διαμελισμός της Τουρκίας. Πολύ σύντομα, οι προσευχές που γίνονται κάτω από την επιφάνεια της γης (δηλ. των κρυπτοχριστιανών Ελλήνων της Τουρκίας) θα ανάβονται πάνω στη γη και τα κεράκια που ανάβονται κάτω, θα ανάβονται επάνω.

Διαφορά Ορθόδοξων, Καθολικών και Προτεσταντών
(Πατήρ Πλακίδας): Γέροντα, ποια είναι η διαφορά μεταξύ Ορθόδοξων και Καθολικών; ( Ο Γέροντας έδειξε το κελί του): Το βλέπεις αυτό το κτίριο;
Το βλέπω. Αν βγάλουμε τη λάσπη που υπάρχει, δεν θα στηρίζονται οι πέτρες μεταξύ τους. Αυτό κάνουν οι Καθολικοί. Έβγαλαν το στήριγμα και αποσταθεροποίησαν το οικοδόμημα της Εκκλησίας.
Τι γίνεται, Γέροντα, με τους Προτεστάντες;
Α! Αυτοί είναι πιο έξυπνοι.
Έβγαλαν και τα πετραδάκια που υπάρχουν και προσπαθούν να σταθεροποιήσουν τις μεγάλες πέτρες μεταξύ τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένα οικοδόμημα.

Πολλαπλασιασμός κερασμάτων!
Κάποιος επισκέπτης του Γέροντα πίστευε ότι στην εποχή μας δε γίνονται θαύματα. Ό Γέροντας διέγνωσε τη δυσπιστία του και
του είπε:
- Πάρε αυτό το κουτί και κέρασε τους επισκέπτες. (Οι επισκέπτες ήσαν περίπου 12 και το κουτί είχε τρία γλυκά).
- Μα, Γέροντα...
- Κάνε όπως σου λέω και πάρε και εσύ κέρασμα.
(Πράγματι αφού τους κέρασε όλους πήρε και ό ίδιος. Στο τέλος διαπίστωσε ότι στο κουτί υπήρχαν ακόμη τρία γλυκά).
- Τίποτα δεν είναι αδύνατο για το Θεό.

Σε διαφορετική συχνότητα
Σε επισκέπτη που είχε μαλώσει με τους γονείς του.
Οι γονείς σου σε αγαπάνε πολύ, αλλά που να συνεννοηθείτε!
Εσύ έχεις το ραδιόφωνο στα ξένα, ό μπαμπάς σου στα λαϊκά, η μαμά σου στην κλασσική, η αδελφή σου άλλου... Ό καθένας είχε τη δική του «συχνότητα». "Αν δε γυρίσετε όλοι σας το κουμπί στην Εκκλησία, δεν πρόκειται να συνεννοηθείτε...

Το λίπασμα της ψυχής
Ένα δέντρο, αν δεν το περιποιούμαστε στη ρίζα του δεν το σκαλίζουμε, δεν το ποτίζουμε, δε μπορεί να καρπίσει και να προοδεύσει. Έτσι και ο άνθρωπος, αν δεν καθαρισθεί και σκαλιστεί μέσα του, να φύγουν οί αμαρτίες και τα πάθη μέσω του πνευματικού, αν δεν θρέψει την ψυχή του με το λίπασμα του λόγου του Θεού και τη χάρη των Μυστηρίων, δεν θα καρπίσει αρετές.

Διάλογος με τους Ιεχωβάδες
Γέροντα, κυνηγάω τους Ιεχωβάδες και τσακώνομαι μαζί τους.
Ε, να έχεις κουράγιο και να αλλάζεις φανέλες, γιατί μ' αυτούς κανείς δε μπορεί να συνεννοηθεί.

Το «τηλέφωνο» του Γέροντα 
Σε επισκέπτη, αφού τελείωσε η συζήτηση τους. Τώρα να πηγαίνεις. Θα πάω μέσα να πάρω... τηλέφωνο...
(Ό Γέροντας δεν είχε τηλέφωνο. Ήθελε να προσευχηθεί).

Τα «κεράσματα» της αγρυπνίας
πριν από κάθε αγρυπνία ό Γέροντας ένιωθε μεγάλη χαρά: Πάμε για πνευματικά εδέσματα!

Η πνευματική βάση
Παιδιά μου, αύτη η ζωή είναι σαν το Γυμνάσιο των παιδιών. Να αγωνιστούμε να πιάσουμε τη βάση.
Γέροντα, η βάση στο Γυμνάσιο είναι 10. Αν πιάσουμε 8,5 τι θα γίνει;
Ε, ευλογημένε! Πιάσε εσύ 8,5 και θα σου ρίξει ό Θεός μια κλωτσιά και θα σε βάλει στον Παράδεισο!!!

Ο Γέροντας είχε τα «μέσα»
Στο στρατό ό Γέροντας πήρε την ειδικότητα του ασυρματιστή.
Μια ειδικότητα που κανονικά •έπρεπε να έχει κανείς δυνατά «μέσα» για να την πάρει. Στην Τρίπόλη οι άλλοι στρατιώτες του έλεγαν:
-Ποιο συνταγματάρχη είχες στο επιτελείο και έγινες ασυρματιστής; Το Θεό!

Ο Γέροντας προτιμούσε τις «φθηνές» θέσεις
Στην Εκκλησία ό Γέροντας, καθόταν πάντοτε στο τελευταίο στασίδι. Κάποιος μοναχός που τον ευλαβείτο του είπε:
Γέροντα γιατί δεν έρχεστε μπροστά;
Εδώ είναι πιο φθηνές οι θέσεις!!!

Η πνευματική γύρη
Όταν είχα έρθει στο Άγιο Όρος, γύριζα στο περιβόλι της Παναγίας, όπως συνήθως όλοι οι αρχάριοι, για να βρω τα αρωματισμένα λουλούδια της Παναγίας-αγίους Γεροντάδες- και να πάρω πνευματική γύρη.

Οι ασυρματιστές του Θεού
Υπάρχουν μοναχοί που έχουν πνευματική τηλεόραση και είναι ασυρματιστές του Θεού.

Η αρετή δεν κρύβεται
Η αρετή δεν κρύβεται, όσο και να θέλει κανείς. Όπως ό ήλιος δεν κρύβεται με το κόσκινο, διότι από τις τρυπούλες θα περάσουν αρκετές ακτίνες.

Η απλή ζωή του Γέροντα
Η ζωή σας πρέπει να είναι απλή. Να μην έχει απαιτήσεις. Να μη ζητάτε όλο ευκολίες.
Κάποτε μου είχε φέρει εδώ ένας Γερμανός κάποιο μηχάνημα που έκοβε το ψωμί φέτες. Μου το δώρισε για ευκολία μου. Του είπα: Μα τι είναι αυτό; Εγώ δεν το χρειάζομαι. Ύστερα δεν έχω και πάν τα ψωμί.

Το διαβατήριο των δοκιμασιών
Τις δοκιμασίες να τις δεχόμαστε με υπομονή, χωρίς στενοχώρια, σαν ευλογία του Θεού. Όταν κάποιος μας αδικεί, πρέπει να χαιρόμαστε και να θεωρούμε αυτόν που μας αδικεί μεγάλο ευεργέτη. Διότι γίνεται αιτία αποταμιεύσεως μας στην άλλη ζωή. Με τις δοκιμασίες που επιτρέπει ό Θεός μας κάνει να ετοιμαζόμαστε για την ουράνια βασιλεία Του, έχοντας στο χέρι του το διαβατήριο των δοκιμασιών.

Επίσκοποι και Όχι δεσποτάδες
Συμβουλή σε ιεροσπουδαστές.
Να φροντίσετε να γίνετε ιερείς και όχι παπάδες. Να γίνετε επίσκοποι και όχι δεσποτάδες. Γιατί άλλο πράγμα είναι ό παπάς και άλλο ό ιερέας, όπως άλλο δεσπότης και άλλο επίσκοπος.

Το ιατρείο του Γέροντα
Σε γιατρό που τον επισκέπτεται συχνά:
Πάλι εδώ είσαι, ρε γιατρέ; Γιατί ήρθες, αφού δε σε κάλεσα; Καλά, αφού ήρθες τώρα, θα αρρωστήσω για να μη φύγεις χωρίς δουλειά! (Έδειξε το κουτί με τα λουκούμια): Αυτό είναι το εξωτερικό ιατρείο το δικό μου! Έχει φάρμακα μέσα. Πάρε ένα. Έχεις εσύ τόσο γλυκά φάρμακα;

Όχι καλογερομάχο πνευματικό
Το βασικότερο θέμα του αρχαρίου είναι να βρει ένα φιλομόναχο πνευματικό, ενώ βρίσκεται ακόμα στον κόσμο, διότι οι περισσότεροι πνευματικοί της εποχής μας είναι καλογερομάχοι και ποικιλοτρόπως βάλλουν κατά του Μοναχισμού).

Η υπερηφάνεια μουρνταρεύει τις αρετές
Εκείνοι που εργάζονται με τον Χριστό αλλά με υπερηφάνεια μουρνταρεύουν (βρωμίζουν) τις αρετές τους, όπως μουρνταρεύονται τα τηγανητά αυγά, όταν πέσει λίγη κουτσουλιά, που είναι για πέταμα μαζί με το τηγάνι.

Η αξία της καλοσύνης
Η καλοσύνη μαλακώνει και ανοίγει την καρδιά, σαν το λάδι τη σκουριασμένη κλειδαριά.

Με ευλάβεια στο Συναξάρι
Όταν ακούμε το Συναξάρι των αγίων «Τη αύτη ημέρα μνήμη του Άγιου...», να στεκόμαστε όρθιοι με ευλάβεια, όπως οι στρατιώτες στέκονται προσοχή όταν διαβάζονται τα ονόματα των ηρωικώς πεσόντων συναδέλφων τους.

Πόσα κομποσχοίνια;
Γέροντα, πόσα κομποσχοίνια είναι καλά να κάνει κανείς;
Άλλος γεωργός από δέκα στρέμματα που σπέρνει βγάζει πέντε χιλιάδες κιλά σιτάρι και άλλος από πενήντα στρέμματα δεν βγάζει ούτε και το σπόρο που έριξε• του μένει και η κούραση , του χεριού από το αλέτρι...

Τα μαθηματικά του Θεού
Στο Θεό άριστα είναι όλα: και το δέκα των πέντε ταλάντων και το τέσσερα των δύο και το δύο του ενός ταλάντου. Η θεία δικαιοσύνη έχει άλλους μαθηματικούς ορούς και το ένα και ένα άλλοτε κάνουν δύο άλλοτε δύο εκατομμύρια...

Μπορεί να δει κανείς την Παναγία;
Γέροντα, υπάρχουν σήμερα άγιοι που να έχουν δει την Πανάγια;
(Κοίταξε την αδελφή και είπε χαμογελώντας). Γιατί, είναι δύσκολο;

Ο Γέροντας έκρυβε τις αρετές του
Ο παπα-Τύχων ήταν πολύ λιτοδίαιτος και ολιγαρκής, αφού ένα Αποστολιάτικο σύκο το έκοβε στα δύο και το έτρωγε δύο φορές. Μου έλεγε:
Πά-πά-πά, παιδί μου! Αυτό είναι πολύ μεγάλο!
Ενώ εγώ για να χορτάσω έπρεπε να φάω ένα κιλό!

Η υγεία του Γέροντα
Πως πάτε με την υγεία σας Γέροντα;
Ε, καλά... Τώρα μου παρουσιάσθηκαν και κάτι άλλα. Όλα χρειάζονται. Πως να πάω πάνω με άδεια χέρια;
Πως πάς με τα μάτια σου, Γέροντα; Φοράς γυαλιά;
Ε, όλα εδώ θα μείνουν. Και τα μάτια και τα γυαλιά και τα συκώτια και τα πνευμόνια...

Τα συναξάρια έχουν βιταμίνες
Για τη συγκέντρωση σου γενικά, και ιδίως στην προσευχή, καθώς και για την τόνωση της ψυχής σου, είναι απαραίτητη η μελέτη της Κ. Διαθήκης και τα βοηθητικά βιβλία των αγίων Πατέρων... Τα Συναξάρια πολύ βοηθούν, διότι βρίσκει κανείς σ ` αυτά ότι είδους βιταμίνες έχει ανάγκη η ψυχή του. Καλό είναι το συναξάρι της ημέρας.

Όποιος προλάβει
Γέροντα, ποιος πρέπει να κάνει τις δουλειές του σπιτιού;  Η γυναίκα ή ό άντρας;
Όποιος προλάβει πρώτος...Αυτός θα έχει και το μεγαλύτερο μισθό.

Ο Χριστός θα βρίσκει οργωμένο χωράφι
Γέροντα, σήμερα ό Διάβολος οργώνει όλη τη γη και τα φέρνει όλα άνω κάτω. τι θα γίνει;
Μην ανησυχείς, βρε λεβέντη.
Ο Χριστός θα βρίσκει έτοιμο οργωμένο χωράφι και θα σπέρνει χωρίς κόπο.

Οι άγιοι δεν είναι κορόιδα
Γέροντα, με όλα αυτά που κάνουν οι άγιοι, όταν ζουν, δεν φοβούνται να μην πέσουν σε υπερηφάνεια;
Τι τους περάσατε τους αγίους, για κορόιδα; Να υπερηφανευτούν
και να χάσουν τη χάρη και να μείνουν μόνο με τις ανθρώπινες δικές τους δυνάμεις;

Οι Προτεστάντες είναι ορφανοί
Σε Προτεστάντη πάστορα που αμφέβαλε για την αξία των αγίων. - Θα σου πω κάτι, δε θέλω όμως να με παρεξηγήσεις, επειδή δεν το λέω από υπερηφάνεια, αλλά από ταπείνωση και αγάπη. Εμείς έχουμε την Παναγία ως μητέρα μας, ενώ εσείς είστε σαν ορφανά δίχως μητέρα, γιατί δεν τη δέχεστε.

Τα φάρμακα μπαλώνουν τρύπες
Δεν παίρνω φάρμακα, όχι γιατί τα περιφρονώ, αλλά γιατί έχω καταλάβει καλά ότι με ένα φάρμακο μπαλώνεις μια τρύπα, αυτό όμως σου ανοίγει μία άλλη. Έτσι έχεις συνέχεια δουλειά χωρίς τελειωμό.

Η ψαλτική να είναι απλή
Η βυζαντινή μουσική δεν επιδέχεται στολίδια και επίδειξη. Όταν κάποιος ψέλνει ανεπιτήδευτα, χωρίς επιδείξεις, έχει μια φυσική ομορφιά και μοιάζει σαν μια γυναίκα που ο Θεός της έχει δώσει φυσική ομορφιά. Όταν, όμως, προσπαθεί να προκαλέσει ακουστική εντύπωση με διάφορα τεχνάσματα, περίτεχνα ισοκρατήματα, τότε μοιάζει σαν μια γυναίκα άσχημη, η οποία με κραγιόν, δαχτυλίδια, σκουλαρίκια και ένα σωρό άλλα, προσπαθεί να δείξει ότι είναι όμορφη. Όμως, μ' αυτόν τον τρόπο, το μόνο που πετυχαίνει είναι να κάνει τον άλλο να αηδιάζει.

Για όσους δεν θέλουν να πάνε στο στρατό
Για τους νέους που δε θέλουν να πάνε στο στρατό λόγω της καλοπέρασης:
Ευλογημένοι, στον πόλεμο του 1940, στο μέτωπο, οι Έλληνες μάλωναν μεταξύ τους για το ποιος θα πάει μπροστά στην πρώτη γραμμή. Οι νέοι τότε τραβούσαν τους μεσήλικες πίσω και τους έλεγαν:Πηγαίνετε εσείς πίσω, γιατί έχετε οικογένεια και παιδιά και αφήστε εμάς μπροστά.
Εσείς λέτε πως δυσκολεύεστε και δεν θέλετε να πάτε να υπηρετήσετε!

Στα γεράματα κρυώνουμε εύκολα
Όσο κανείς είναι νέος, πρέπει να αγωνίζεται, διότι, όσο γερνά, δε μπορεί να κάνει τίποτα. Τότε, στα γεράματα, τον πειράζει ακόμα και το ρεύμα που δημιουργείται από την κλειδαρότρυπα!

Ο γιατρός του Γέροντα
Ο δικός μου ο γιατρός είναι στη Δράμα και είναι κτηνίατρος.

Τα αυθάδη παιδιά δέχονται δαιμονικές επιδράσει; 
Τα παιδιά πρέπει να προσέχουν πάρα πολύ το θέμα του σεβασμοί προς τους γονείς. "Όταν τα παιδιά αντί μιλούν και ασεβούν, γίνονται πρώτον αιτία να φύγει η χάρη από αυτά και δεύτερον γίνονται δεκτικά των δαιμονικών επιδράσεων και ενεργειών.

Η αιτία των ψυχοσωματικών ανωμαλιών των νέων
Η μαλθακότητα των σημερινών νέων είναι μία από τις κύριες αιτίες των ψυχοσωματικών ανωμαλιών

Οι αντιλέγοντες έχουν γέροντα τον Διάβολο
Γέροντα, πως γίνεται μερικοί σε κάθε λόγο να βρίσκουν αντίλογο;
Ω, Είναι φοβερό να συζητάς με έναν άνθρωπο που συνήθισε να δικαιολογείται! Είναι σαν να μιλάς με έναν δαιμονισμένο! "Όσοι δικαιολογούνται -ο Θεός να με συγχωρέσει- έχουν γέροντα το Διάβολο. Είναι βασανισμένοι άνθρωποι. Δεν έχουν μέσα τους ειρήνη. Το έχουν κάνει επιστήμη αυτό.

Να μη δίνουμε τον τουρβά μας σε άλλους
Γέροντα, μερικές φορές, Όχι μόνο δυσκολεύομαι να δεχθώ την αδικία, αλλά μετατοπίζω την ευθύνη της πτώσεως μου σε άλλον.
Εσύ, όχι μόνο δεν σηκώνεις από αγάπη τον τουρβά του άλλου, αλλά θέλεις να δώσεις και τον δικό σου βαρύ τουρβά, όχι μόνο στον υγιή, αλλά και στον φιλάσθενο. Χρειάζεται να αποκτήσεις πνευματική παλικαριά, για να παίρνεις επάνω σου όλη την ευθύνη της αμαρτίας σου.

Το ατέλειωτο εργόχειρο της μετάνοιας
Η μετάνοια για τον αγωνιζόμενο είναι ένα εργόχειρο που δεν τελειώνει ποτέ. Τους πεθαμένους τους κλαίνε, τους θάβουν, τους ξεχνούν. Τις αμαρτίες θα τις κλαίμε συνέχεια, μέχρι να πεθάνουμε.

Τα καυσαέρια της υπερηφάνειας
Όποιος έχει πολλή υπερηφάνεια είναι σκοτισμένος. Το μυαλό του είναι ανταριασμένο, είναι σαν να έχει καυσαέρια.

Ο καλύτερος πολύτεκνος
Ο μεγαλύτερος και καλύτερος πολύτεκνος είναι ό άνθρωπος που αναγεννήθηκε πνευματικά και βοηθάει για την πνευματική αναγέννηση των παιδιών όλου του κόσμου, για να εξασφαλίσουν τις ψυχές τους στον Παράδεισο.

Η ανατροφή του παιδιού
Η ανατροφή του παιδιού αρχίζει από την εγκυμοσύνη. Αν η μητέρα που κυοφορεί συγχύζεται και στενοχωριέται, το έμβρυο μέσα στην κοιλιά της ταράζεται. Ενώ όταν η μάνα προσεύχεται και ζει πνευματικά, το παιδάκι στην κοιλιά της μάνας αγιάζεται.

Όταν η μάνα δεν θέλει το παιδί
Όταν η γυναίκα που είναι έγκυος δε θέλει το παιδί, αυτό, πολλές φορές το καταλαβαίνει, τυλίγεται με τον ομφάλιο λώρο και πεθαίνει.

Προσευχή πριν το φαγητό
(Ο Γέροντας θυμάται τα παιδικά του χρόνια).
Στο τραπέζι καθόμασταν όλοι μαζί. Κάναμε πρώτα προσευχή και υστέρα αρχίζαμε να τρώμε. Αν άρχιζε κανείς να τρώει, πριν ευλογηθεί το τραπέζι, λέγαμε: «αυτός πόρνευσε». Την έλλειψη εγκράτειας την θεωρούσαμε πορνεία. Είναι διάλυση της οικογενείας να έρχεται ο καθένας στο σπίτι, οποία ώρα θέλει, και να τρώει μόνος του χωρίς να υπάρχει λόγος.

Το διαβατήριο του Παραδείσου
Για να πάει κανείς στον γλυκό Παράδεισο πρέπει να φάει πολλά πικρά εδώ, να έχει το διαβατήριο των δοκιμασιών στο χέρι.
Κτήματα στον ουρανό
Ο Θεός μας έχει εξασφαλισμένα κτήματα εκεί στον ουρανό .Όταν όμως ζητούμε να μας απαλλάξει από μία δοκιμασία, δίνει αυτά τα κτήματα σε άλλους και τα χάνουμε. Ενώ, αν κάνουμε υπομονή, θα μας δώσει και τόκο.

Το ξεπέρασμα του πόνου
Γέροντα, τι χρειάζεται για να ξεπεράσεις τον πόνο;
παλικαριά, βία χρειάζεται. Και τον ανυπόφορο πόνο πως τον αντιμετωπίζει κανείς;
Αν είναι κοσμικός, με το τραγούδι, αν είναι πνευματικός άνθρωπος με την ψαλμωδία.. 
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...