283. Με ποιο είδος προσευχής μπορούμε να φθάσουμε στην θερμή καρδιακή προσευχή;
Με κάθε είδος μπορούμε να αποκτήσουμε την καρδιακή προσευχή. Καί με την ανάγνωση του ψαλτηρίου, εάν την κάνουμε με μεγάλη πίστη καί προσοχή καί με τίς μετάνοιες καί με τους Χαιρετισμούς καί ακόμη με την πνευματική ψαλμωδία, με την νηστεία, και με την ολονύκτια αγρυπνία.
Οί Άγιοι Πατέρες όμως έχουν εκλέξει την ευχή του Ιησού για την απόκτηση της καρδιακής προσευχής, ως την πλέον κατάλληλη. Ανώτερη από την καρδιακή προσευχή είναι ή έκστασης, ή αρπαγή του νου, πού ονομάζεται από τους πατέρας «πνευματική θεωρία», καί συμβαίνει όταν καθαρίζεται τελείως ή καρδιά.
Σ' αυτή την βαθμίδα έφθασε ό Μωυσης, ό Ηλίας, όταν αξιώθηκαν να μιλήσουν με τον Θεό καί είδαν την δόξα Του καί ιδιαίτερα ό Απόστολος Παύλος, ό όποιος ανέβει μέχρι τρίτου ουρανού.
Στην τελευταία αυτή βαθμίδα της προσευχής οί σωματικές δυνάμεις παραμένουν στον άνθρωπο, αλλά τίς κυβερνάει το Άγιο Πνεύμα όπου καί όπως θέλει, διότι ό άνθρωπος δεν μπορεί να τίς κυβέρνηση.
Ό νους του ανθρώπου σε τέτοιες στιγμές λειώνει σαν κερί στην φωτιά από την δύναμη του θείου πυρός καί παύουν οί ενέργειες του. Δεν μπορεί τότε ό άνθρωπος με την ανθρώπινη αντίληψη να καταλάβει τα μυστήρια αυτά του Θείου Πνεύματος.
Ούτε τίς θείες αποκαλύψεις κατά τον καιρό της προσευχής, δεν μπορεί να εξήγηση στους άλλους αυτός πού τίς είδε, αλλά μόνο σ' άλλους πού ευρίσκονται υψηλότερα άπ' αυτόν. όπως ήταν ό προφήτης Δανιήλ. Αυτός δεν μπορούσε να εξήγηση τίς θείες αποκαλύψεις αλλά του τίς εξήγησε ό αρχάγγελος Γαβριήλ.
284. Γνωρίσατε κανένα μοναχό ή λαϊκό ό όποιος να έχει την καρδιακή προσευχή;
Γνώρισα μερικούς ερημίτες, πού ζούσαν στις τρώγλες των δασών γύρω από το μοναστήρι Συχαστρία, την Σύχλα, την Παλαιά Άγαπία, το Ποκρώβ, αλλά πόσο είχαν προοδεύσει στην αρετή μόνο ό Θεός το γνωρίζει. Τώρα όλοι αυτοί έφυγαν άπ' αυτό τον κόσμο.
Είχαν επίσης την καρδιακή προσευχή πατέρες από το μοναστήρι μας, την Συχαστρία, όπως ό π. Γερβάσιος Γκάσπαρ, ό Παΐσιος Νικητένκου, μάγειρας του μοναστηρίου (1970) καί ίσως ό αδελφός μου, Γεράσιμος Ήλίε.
Όμως ή καρδιακή προσευχή είναι ένα μυστικό έργο, το όποιο μόνο ό Θεός το γνωρίζει, καί αυτός πού την έχει πολύ δύσκολα την λέγει στους άλλους.
Μάλιστα μερικές φορές ούτε ό ίδιος άνθρωπος δεν γνωρίζει ότι έχει την καρδιακή προσευχή. Υπάρχουν καί λαϊκοί πού έχουν αυτή την πνευματική προσευχή, ώστε ξεπερνούν καί τους μοναχούς. Να σας ειπώ ένα θαυμαστό γεγονός πού είδα εδώ στην εκκλησία, πριν από δέκα χρόνια.
Ευρισκόμουν στο Άγιο Βήμα. Είχα έλθει στην Εκκλησία από τίς 4 το πρωί καί διάβαζα την Θεία Μετάληψη μπροστά στην Αγία Τράπεζα γονατιστός. Μετά από λίγη ώρα μπήκε μέσα μία γυναίκα να προσευχηθεί, ή οποία είχε έλθει από το βράδυ στο μοναστήρι. Δεν την γνώριζα.
Προσκυνούσε όλες τίς εικόνες καί έκανε παντού μετάνοιες. Δεν γνώριζε ότι κάποιος ήταν στην εκκλησία. Ήταν σκοτάδι διότι ήταν τότε χειμώνας. Βλέποντας εγώ να προσεύχεται έτσι επίμονα την κοίταζα από την Ωραία Πύλη καί αύτη επήγε καί γονάτισε στο μέσον της εκκλησίας με τα χέρια υψωμένα ψηλά καί έλεγε από την καρδιά της αυτά τα λόγια: «Κύριε, μη με εγκαταλείπεις. Κύριε, μη με εγκαταλείπεις!».
Είδα ένα κίτρινο φως τριγύρω της καί τρόμαξα. Κατόπιν ή γυναίκα έπεσε με το πρόσωπο στην γη καί προσευχόταν σιωπηλά. Ή φωτεινή ακτίνα πού την περιέλουζε μεγάλωσε περισσότερο καί μετά εξαφανίσθηκε. Κατόπιν, αφού έσβησε το θείο εκείνο φως, ή γυναίκα σηκώθηκε στα πόδια της καί βγήκε έξω από την εκκλησία. Ήταν μία απλή γυναίκα από τα χωριά μας.
Ιδού λοιπόν, ποιος έχει το δώρο της προσευχής. Να πού καί οί λαϊκοί ξεπερνούν τους μοναχούς. Εγώ έκανα προσκομιδή καί από την μεγάλη μου συγκινήσει άρχισα να κλαίω καί έτρεμα με τα χαρτιά στο χέρι. Μόνο ό Θεός γνωρίζει πόσοι εκλεκτοί υπάρχουν σ' αυτό τον κόσμο!
