Αποσπάσματα από το Ημερολόγιο του π. Αλέξανδρου Σμέμαν...Τετάρτη, 19 Οκτωβρίου, 1977
Ομοφυλοφιλία. Το ζήτημα δεν είναι καθόλου αν είναι φυσική ή αφύσικη, αφού αυτό το ερώτημα είναι ανεφάρμοστο στην πεπτωκυία φύση, στην οποία - και εδώ βρίσκεται το κρίσιμο σημείο -τα πάντα έχουν διαστραφεί, το καθετί, κατά κάποιο τρόπο, έχει γίνει αφύσικο.
Μήπως το ν' αφιερώνεσαι στα χρήματα ή στη Ρωσία ή σε κάτι άλλο είναι κάτι το φυσικό στον άνθρωπο;
Ο άνθρωπος, δημιουργημένος για να δίνεται στον Θεό, διαστρέφει τη φύση του, την ουσία του, όταν προσφέρει τον εαυτό του σε κάτι άλλο, όταν μεταμορφώνει αυτό το «άλλο» σε είδωλο.
Συνεπώς, το ζήτημα δεν είναι να κάνουμε τους ομοφυλόφιλους «κανονικούς» ή να τους απελευθερώσουμε συμφωνώντας πως διαθέτουν ένα διαφορετικό «στυλ ζωής».
Το θέμα είναι, πρέπει να είναι, η αποδοχή από τον ομοφυλόφιλο, όπως και από κάθε άλλο άνθρωπο, μιάς ολοκληρωμένης κλήσης, μιάς κλήσης για ακεραιότητα, που απευθύνει ο Θεός σε κάθε άνθρωπο. Η ομοφυλοφιλία αποτελεί εκδήλωση του «σκόλοπος της σαρκός» που βασανίζει κατά διαφόρους τρόπους, αλλά βασανίζει τον καθένα. Στον πεσμένο κόσμο τίποτε δεν μπορεί να «ομαλοποιηθεί», αλλά τα πάντα μπορούν να σωθούν.
Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου, 1977
Σκεφτόμουν το τρομακτικό φορτίο της ομοφυλοφιλίας: Προύστ, Ζιντ, Τζούλιεν Γκρίν, κ.λπ. Τόσοι άνθρωποι γύρω μας λέγουν: αυτό το φορτίο, αυτό το τραύμα, αυτή η νεύρωση προέρχεται από την απόρριψή τους από την κοινωνία, από την αναγκαιότητα να κρύβονται, να λένε ψέματα, κ.λπ.
Ίσως όλα αυτά να είναι εν μέρει αληθινά. Αλλά μόνο εν μέρει - πράγμα που δεν ενδιαφέρει στην πραγματικότητα. Ο Ζιντ, παραδείγματος χάριν, ξεπέρασε αυτή την άρνηση και υποχρέωσε τους ανθρώπους να τον δεχθούν. Νομίζω πως αυτό που πιο πολύ ενδιαφέρει είναι η αίσθηση ενός αδιεξόδου, μιάς ακόρεστης δίψας που δεν μπορεί να μεταμορφωθεί σε ζωή. Στο τέλος, όπως πάντα, δεν υπάρχει μόνο ένας τοίχος αλλά και ένας καθρέφτης.
Στον πεπτωκότα κόσμο, ό,τι είναι αυστηρά σεξουαλικό είναι άσχημο, διεστραμμένο, χυδαίο. Σ' έναν «κανονικό» άνθρωπο, υπάρχει τουλάχιστον η δυνατότητα να μεταμορφώσει την ασχήμια και έτσι να την εξαλείψει. Γιά τους ομοφυλόφιλους, αυτή η δυνατότητα, αυτή η επαγγελία, αυτή η έκκληση, αυτή η πόρτα - δεν υπάρχει!
Αλλά, αν η ομοφυλοφιλία είναι μια εκτροπή, μια διαστροφή, από που άραγε προέρχεται, πως συμβαίνει, και γιατί δεν μπορεί να μεταβληθεί; Δεν γνωρίζω καμιά επιστημονική θεωρία, αλλά υποθέτω πως όλες τους ανάγουν το πρόβλημα στη βιολογία ή στην κοινωνία, δηλαδή σ' εξωτερικά αίτια.
Μού φαίνεται όμως πως η ρίζα της είναι πνευματική: είναι η ουσιαστική αμφισημία των πάντων στον πεπτωκότα κόσμο. Σ' αυτόν τον κόσμο των παραμορφωτικών κατόπτρων, η μία ανωμαλία γεννά μια άλλη -στην περίπτωσή μας, η πτώση της οικογένειας, η πτώση της ίδιας της εικόνας του σεξ, δηλαδή των σχέσεων ανάμεσα στον άνδρα και στη γυναίκα. Η πτώση επίσης της μητρότητας, η πτώση, τελικά, της ίδιας της αγάπης στη σωματική και συνεπώς στη σεξουαλική έκφρασή της.
Σ' ένα επίπεδο, η ομοφυλοφιλία είναι ένα μείγμα φόβου και υπερηφάνειας· σ' ένα άλλο είναι έρωτας και αυτοερωτισμός. Δεν είναι τυχαίο το ότι ένα κοινό γνώρισμα των ομοφυλοφίλων είναι ο εγωκεντρισμός τους (όχι κατ' ανάγκην εγωισμός), ένα υπερβολικό ενδιαφέρον για τον εαυτό τους, ακόμη κι όταν αυτός ο εγωκεντρισμός συνδυάζεται με μια απεριόριστη περιέργεια και ένα άνοιγμα στη ζωή (όπως συνέβαινε με τον Ζιντ).
